116540

. łatwospawalne: (do 40mm grubości),należą do nich wszystkie stale niskowęglowe o zawartości węgla do 0,25%;

. średniospawalne: wymagają dodatkowych zabiegów takich jak większe średnice elektrod, podgrzewanie przed spawaniem, większe natężenie prądu, wolniejsze spawanie. Do tej grupy przynależą niektóre stale niskostopowe;

. trudnospawalne: wymagają obróbki cieplnej po spawaniu, (żeliwo, stale wysokostopowe);

. niespawalne: mimo stosowanych wszystkich metod nie dają się łączyć (niektóre stopy aluminium).

Stopień spawalnośd stali określa się w zależności od wartości równoważnika węgla i grubości spawanego elementu (rys. 1). Powiązanie spawalnośd z gnibośdą elementu jest uzasadnione skłonnośdą niektórych stali do hartowania w strefie wpływu depła spawania. Dotyczy to na przykład także obecnie produkowanych stali 18G2 i 18G2A. Skłonność do łiartowania wzrasta z grubością elementu. Stal określenia na podstawie wykresu z rys. 1 jakospawalna wanmkowo wymaga podgrzewania połączenia podczas spawania lub doboru odpowiednio dużej średnicy elektrody.

Najstarsze stale - stale zgrzewane - cechuje często budowa warstwowa, gdy rozważa się możliwość ich spawania, należy przeprowadzić próbę rozciągania, która oprócz dostarczenia innych informacji, ujawnia także skłonność do rozwarstwień.

0,60 0,50 , 0,40 0,30 0.20,

		Stal tn	jdnosp(	walna
N	Stoi	«alrva .worun	<Ovrt^
Stal s bez	pa wal n podgrz	U

10    20    30    40    50

Grubość błochy, mm

Rys. 1 Zależriośćspa^iośri sti od i6ai xmi/i ika węcja i (jiiiośa tibdiy.

Mima że skład clienicziiy stali wskazuje na jej spawalnaść, to proces spawaiia może wywołać niekorzystne zmiany w materiale, zwłaszcza w strefie wpływu ciepła. Jest to szczególnie niebezpieczne w konstnikcjach obciążanych w sposób dynamiczny. Zaleca się wtedy sprawdzenie właśdwośd plastycziiych stali. Najczęśdej wykonuje się próbę udamośd, przy czym bada się próbki z materiału niespawalnego i próbki z karbem nadętym w strefie wpływu depła spawania. Porównanie wyników daje pogląd na zakres zmian wywołariydi spawaniem; pizy czym w temperaturze -20°C ndamość mierzenia na ptóbkadi typu KCU2 iie powiiiia być mniejsza niż 30 Jan*.

Skład diemiczny stali może dostarczyć informacji do określenia spawalnośd stali, natomiast cfla określenia gatunku stali należy wykonać próbę rozdągania i próbę udamośd. Próby te pozwalają na określenie podstawowych właśdwośd mecłiaiicznych i plastycznych wytrzymałość na rozciąganie, granicy plastyznośd, wydłużenia przewężenia i udamośd..

2