Należałoby wymienić przede wszystkim:
- Manicheizm - jest rośliną wyrosłą na gruncie gnostyckim. Historycznie dostrzegalny ze względu na długotrwałą żywotność. Znajduje się u początków doktryny katarów w średniowieczu140.
- Kataryzm
- Reguła Świątyni (niektóre odłamy templariuszy).
W cytowanej już książce ks. N. Deschampsa, Les societes secretes et la societe znajdziemy bliższą charakterystykę owych trzech nośników okultyzmu.
Jeśli poświęciliśmy nieco więcej uwagi kabale, to dlatego, że stanowi ona, jak się wydaje:
- główne źródło okultyzmu zachodniego w ogólności;
- główne źródło okultyzmu masońskiego w szczególności.
Przywołajmy niektóre teksty już cytowane, uzupełniając je
kolejnymi w tej sprawie0świadectwami.
Rabin Elie Benamozegh:
"Pewne jest to, że teoria masońska odpowiada dość wiernie teorii kabały. Z drugiej strony pogłębione studium dzieł rabinackich z pierwszych wieków ery chrześcijańskiej dostarcza wielu dowodów na to, że Haggada była popularną formą wiedzy zastrzeżonej, która poprzez metody wtajemniczania ujawnia najbardziej uderzające podobieństwa z instytucją masońską.
Ci, którzy zechcą podjąć się trudu starannego badania relacji pomiędzy judaizmem i masonerią filozoficzną oraz misteriami w ogóle, porzucą, jesteśmy o tym przekonani, odrobinę swej dumnej wyniosłości wobec kabały"141.
140 J. Vaquić, Le relour offensif de la gnose, s. 15.
141 Rabin E. Benamozegh, tsrael et l'Humanit&, cyt. za: L. de Poncins, Christia-nisme et franc-maęonnerie, s. 107.