img098 (23)

Głównym miejscem przechowywania tłuszczów u ssaków jest cytoplazma komórek tłuszczowych. Duże krople triacylogliceroli zajmują większą część komórki. Gdy jest zapotrzebowanie na energię, enzym lipaza katalizuje hydrolizę tłuszczów do glicerolu i kwasów tłuszczowych.

Woski to estry wyższych alkoholi jednowodorotlenowych i wyższych kwasów tłuszczowych; spełniają w przyrodzie rolę ochronną; z reguły alkohole i kwasy tłuszczowe wosków są związkami o dłuższych łańcuchach węglowych (od C 26 do C 42). Najbardziej znanym woskiem jest wosk pszczeli, który jest estrem kwasu palmitynowego i alkoholu mirycylowego C30H61OH. Innym przykładem wosku jest ołbrot - wosk otrzymywany z tłuszczu

*

wieloryba. Olbrot jest palmitynianem cetyłowym C15H31-CO-C16H33 (alkohol cetyłowy C16H33OH) stosowany jest w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym.

Lipidy izoprenowe to tłuszczowce o budowie opartej na cząsteczce izoprenu, węglowodorowej, pięciowęglowej jednostce, zawierającej podwójne wiązanie. Lipidy izoprenowe tworzą lotne substancje - olejki eteryczne (pomarańcza, mięta, geranium), są podstawą budowy kauczuku. Lipidy izoprenowe nie ulegają hydrolizie. Jedną z ważniejszych grup lipidów izoprenowych stanowią steroidy. Są to związki o budowie pierścieniowej, np. sterole, kwasy żółciowe, hormony sterydowe, witamina D. Sterolem jest cholesterol, prekursor syntezy hormonów sterydowych (płciowe i kory nadnerczy), kwasów żółciowych i witaminy D. Wraz z fosfolipidami tworzy błony biologiczne, w tkance nerwowej buduje osłonki mielinowe, w osoczu krwi wchodzi w skład lipoprotein. Nadmierna ilość cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych zwiększa ryzyko zawału serca i jest przyczyną miażdżycy tętnic.

Karotenoidy — karoteny i ksantoflle to powszechnie występujące związki w komórkach roślin i zwierząt. U roślin biorą udział w procesie fotosyntezy, a u zwierząt B- karoten jest najważniejszą prowitaminą A.

Tłuszcze złożone

Podstawą klasyfikacji duszczów złożonych jest najczęściej składniej alkoholowy - glicerol, sfingozyna lub komponent dodatkowy - kwas fosforowy, cukier.

Ze względu na składnik alkoholowy dzieli się je na: głicerolipidy i sfingolipidy.

Ze względu na składnik dodatkowy dzieli się na:

Fosfolipidy z kwasem fosforowym; przykładem znanego fosfolipidu, wchodzącego w skład błon biologicznych, jest lecytyna, w której jedna reszta glicerolu została zestryfikowana ufosforylowaną choliną; lecytyna ma znaczenie w selektywnym transporcie przez błony; duże jej ilości występują w oocytach (komórkach jajowych) zwierzęcych i ludzkich.

2