img221

jeszcze trudności ze wzglądu na brak umiejętności współdziałania, a także ubóstwo doświadczeń w zakresie życia społecznego.

Udział nauczycielki w zabawach dzieci starszych ma inny charakter — dzieci już same potrafią dokonać podziału ról, wyboru miejsca, eksponatów. Nauczycielka nie narzuca dzieciom swojej woli, jeśli nie przekraczają przyjętych sposobów zachowania, lecz pozostawia im prawo wyboru, kieruje i pomaga, gdy tego potrzebują, interweniuje w wypadku zaistnienia konfliktów lub nadużywania roli przywódcy. Nie poucza jednak w toku trwania zabawy, jak np. powinien zachowywać się konduktor, listonosz, maszynista. Wówczas bowiem zabawa przestałaby być swobodną, improwizowaną działalnością, a stałaby się w pewnym stopniu zajęciem organizowanym. Dostrzeżone w zabawie luki w wiadomościach dzieci mogą być uzupełnione na spacerach, wycieczkach, w toku zaplanowanej obserwacji.

Nauczycielka winna ograniczać swoją ingerencję w zabawy dzieci starszych. Dzieci muszą nauczyć się bawić same. Mieszanie się do spokojnej, zgodnej zabawy jest przerwaniem toku improwizacji, jest sprowadzeniem ze świata fikcji do rzeczywistości, a czasem nawet przerywa zabawę.

Zabawy tematyczne winny być przedmiotem obserwacji i notowania spostrzeżeń przez nauczycielkę. Zachowanie i reakcje dzieci w tych zabawach są najbardziej swobodne, dlatego stanowią bogate źródło wiedzy o nich. Zebrane spostrzeżenia mogą posłużyć do planowania pracy wychowawczej, wyciągania wniosków przydatnych w dalszej działalności pedagogicznej. Pewne nieprzyjemne dla zespołu dziecięcego agresywne postawy, brak umiejętności podporządkowania się przyjętym zasadom, odsuwanie niektórych dzieci od. zabawy.— te i inne przykłady niewłaściwego zachowania mogą być przedmiotem pracy w stosunku do tych dzieci tak samej nauczycielki, jak i przy udziale grupy dzieci

Zabawy i gry dydaktyczne. Zabawy i gry dydaktyczne zawierają elementy nauczania, wymagają więc specjalnego potraktowania. Są one w pracy wychowawczej środkiem utrwalania wiadomości i pojęć, ich korygowania, przyswajania sprawności, dlatego też w stosowaniu ich obowiązują pewne zasady. Są to:

a)    zasada systematyczności,

b)    zasada znajomości materiału przez dzieci,

c)    zasada utrudniania zadań,

d)    zasada atrakcyjności.

Przez zasadę systematyczności należy rozumieć dwie sprawy:

—    stałe uwzględnianie zabaw dydaktycznych w pracy wychowawczej,

—    uporządkowanie materiału rzeczowego w zabawach.

Treść tych zabaw może wiązać się z przepracowywaną tematy-