reagują z jodem odpowiednio na kolor niebieski i fiolctowoczcrwony. Barwienie skrobi jodem ma charakter fizyczny - cząsteczki jodu „układają” się w hcliksic tego cukru; jedna cząsteczka jodu przypada na sześć cząsteczek glukozy. Degradacja enzymatyczna skrobi przez bakterie powoduje rozkręcania się heliksu i zanik zabarwienia z płynem Lugola (od barwy granatowej do żółtej).
Stanowi uproszczoną metodę badania zdolności drobnoustrojów do rozkładu cukrowców. W metodzie tej badany drobnoustrój posiewamy na płytkę agarową, zawierającą substancje odżywcze i indykator pH, nic zawierającą zaś cukru. Na powierzchni podłoża układamy krążki bibułowe nasycone badanymi cukrami. Zmiana barwy pożywki (po inkubacji z bakteriami) wokół krążka, spowodowana zakwaszeniem środowiska, świadczy o wykorzystaniu badanego cukru.
Podłoże H-L wykorzystuje się do sprawdzenia sposobu rozkładu cukrów przez drobnoustroje. W celu wykazania czy dany cukier jest wykorzystywany na drodze fermentacji lub utleniania, badany szczep posiewa się na dwie probówki z podłożem H-L i jedną z nich zakrywa się parafiną płynną. Bakterie niezdolne do rozkładu cukru nie zmieniają barwy podłoża, wykorzystujące go jedynie w warunkach tlenowych zmieniają barwę podłoża w probówce bez parafiny, a fermentujące cukier spowodują zmianę zabarwienia pożywki w obu probówkach. Podłoże Hugh-Lcifsona zawiera błękit bro-motymolowy, który w niskim poziomic pH, powstałym na skutek wytworzenia kwaśnych produktów rozkładu cukru, zmienia barwę podłoża z zielonej na żółtą.
Podłoże Kliglera zawiera pepton, laktozę, glukozę, siarczan żelazawy oraz wskaźnik - czerwień fenolową. Podłoże to służy do badania zdolności fermentowania laktozy lub glukozy, z wytwarzaniem lub nic, gazu oraz wydzielania siarkowodoru. Podłoże to jest uformowane tak, że dolna jego część stanowi słupek, górna zaś skos. Obydwie części posiewa się, a po 24 godzinach inkubacji obserwować można następujące zmiany:
a) zażółcenie całego podłoża - rozkład glukozy i laktozy,
b) nie zmieniona barwa podłoża brak rozkładu cukrów,
c) czerwony skos, żółty słupek wskazuje na rozkład glukozy, brak zaś fermentacji laktozy,
d) wytwarzanie II2S - zaczernienie podłoża,
e) gazowanie - porozrywanie podłoża przez pęcherzyki gazu. Drobnoustroje wykorzystujące glukozę zakwaszają podłoże w pierwszych
godzinach hodowli. Jeżeli mogą fermentować laktozę, wykorzystują ją w drugiej kolejności - podłoże przyjmuje barwę żółtą. Jeśli bakterie nie mogą korzystać z laktozy, rozkładają aminokwasy zawarte w peptonie, alkalizując środowisko - barwa czerwona. Powstały w hodowli siarkowodór reaguje z jonami Fe2+ dając siarczek żelaza, który zaczernia podłoże.
15.1.7. Próba Vogcs-Proskaucra (VP) i Metyl Red (MR)
Stosowane są do identyfikacji drobnoustrojów z rodziny Enterobacteriaceae, które prowadzą rozkład glukozy z wytwarzaniem wielu produktów pośrednich i końcowych: kwasów organicznych (mrówkowy, octowy, mlekowy, bursztynowy), alkoholu etylowego, gazów (C02 i H2), a także acetoiny (produkt kondensacji dwóch cząsteczek kwasu pirogronowego) oraz 2,3 butandiolu (produkt powstały po redukcji acetoiny - patrz podrozdział 14.4). Są one wytwarzane w różnych zestawieniach jakościowych i stosunkach ilościowych, co jest uzależnione od gatunku bakterii. Z tego punktu widzenia wyróżniamy dwa typy fermentacji, jeden - charakterystyczny m. in. dla E. coli, w którym głównymi produktami są kwasy organiczne, a 2,3 butandiol powstaje w niewielkiej ilości, oraz drugi - przejawiany przez m. in Enterobacter sp., w którym w produktach końcowych przeważa 2,3 butandiol, zaś kwasy organiczne wytwarzane są w ilościach śladowych. Wysokie stężenie kwasów organicznych odpowiedzialne jest za wynik dodatni w odczynie z czerwienią metylową - MR, obecność zaś acetoiny (prekursora 2,3 butandiolu) decyduje
0 dodatniej próbie V-P.
Próby MR i V-P wykonujemy na podłożu Clarka, zawierającym glukozę
1 pepton. Do 72 - godzinnych hodowli badanego drobnoustroju dodajemy roztworu czerwieni metylowej. Czerwone zabarwienie, świadczy o dodatniej próbie MR. Do próby V-P używa się 48-godzinnej hodowli badanego szczepu, do której dodaje się alkoholowego roztworu a-naftolu, stężonego roztworu wodorotlenku potasu oraz roztworu kreatyny. Czerwone zabarwienie górnej części hodowli świadczy o obecności acetoiny, która w środowisku alkalicznym, w obecności kreatyny, przy dostępie tlenu, utlenia się do diacetylu. Ten ostatni związek, w obecności a-naftolu, reagujć z guaniną zawartą w peptonie, dając czerwone zabarwienie świadczące o dodatniej próbie V-P.