16 Rozprawy Naukowe i Zawodowe PWSZ w Elblągu, zeszyt 13
Część informacji naukowych ma charakter archiwalny, nie została uzupełniona i zweryfikowana na podstawach ekologicznych. Dość dobrze rozpoznane są ugrupowania ptaków na omawianym obszarze oraz zespoły ichtiofauny zalewu. W postaci wieloletnich badań rozpoznano zagrożenia, jakie stanowi dla rybostanu Zalewu i drzewostanu Mierzei populacja kormorana czarnego Phalacrocorax carbo w rezerwacie Kąty Rybackie [27]. Niezwykle słabo poznane są takie grupy zwierząt, jak: owady, mięczaki, pajęczaki. Brakuje również informacji florystycznych udokumentowanych pracami naukowymi i kartograficznymi.
Świat przyrody Mierzei Wiślanej i Zalewu Wiślanego w świetle dotychczasowej wiedzy oraz obecnych eksploracji można uznać za jeszcze mało przekształcony, zachowany poprawnie, z enklawami o charakterze naturalnym. Lista gatunków roślin kwiatowych do 2000 roku liczyła 672 [17], należy ją jednak uzupełnić
0 „nowych przybyszów”. Stanowiska roślin chronionych również ulegają zmianie, wiele ginie, pojawiają się nowe, m.in. Linnea borealis w okolicy wsi Piaski [6].
Kompleksy leśne Mierzei Wiślanej należy klasyfikować jako zbiorowiska seminaturalne, należy tutaj wymienić oryginalną postać boru świeżego nadmorskiego czy las mieszany z bukiem w rezerwacie Buki Mierzei Wiślanej. Pilnej ochrony w postaci użytku ekologicznego wymaga fragment grądu z bukiem w centrum Krynicy Morskiej. Jest to jedyny zachowany fragment dawnych lasów grądowych, z kompletem gatunków charakterystycznych i wyróżniających, stanowiący jednocześnie kraniec wschodniego zasięgu buka w Europie, obecnie dewastowany przez park linowy.
Na Mierzei Wiślanej zachowany został w sposób naturalny linearny układ zbiorowisk nadmorskich psammofilnych, jednak ich przekształcenie i synantro-pizacja wymagają dalszych badań. Wskutek rozwoju sieci osadniczej i turystycznej zniszczeniu uległy natomiast wydmy szare nadzalewowe, z wyjątkiem jednej, zlokalizowanej w okolicach wsi Piaski, staraniem autorów zabezpieczonej przed zniszczeniem [19].
Otulina Zalewu Wiślanego, którą stanowiły w przeszłości łęgi olchowe, została w znacznej części wycięta, szczególnie w miejscowościach Stegna, Kąty Rybackie, Sztutowo, Krynica Morska. W to miejsce wprowadzono łąki kośne oraz uprawy ogrodowe. Część tych agroekosystemów aktualnie ulega przekształceniu na rzecz infrastruktury turystycznej. W związku z permanentną eutrofizacją wód Zalewu
1 niskim stanem mikrobiologicznym obserwuje się bujny rozwój zbiorowisk hydro-makrofitów podwodnych oraz postępujące, stopniowe wypłycanie fitolitoralu Zalewu poprzez produkcję ogromnych ilości fitomasy szuwarów wysokich, głównie trzcinowych i oczeretowych. Małe porty rybackie Zalewu Wiślanego wskutek ograniczonego użytkowania rybackiego zarastają intensywnie rdestnicami, wy-włócznikiem. W wodach tego obszaru notuje się coroczne silne zakwity fitoplan-ktonowe, głównie dotyczy to sinic oraz Enteromorpha intestinalis f. maxima w kanale portowym w Krynicy Morskiej. Niekorzystnie oddziaływuje to na możliwości rozwoju turystyki pobytowej, szczególnie w południowej części Zalewu, ale ta uwaga dotyczy również rejonu Kątów Rybackich.