7957909824

14 Rozprawy Naukowe i Zawodowe PWSZ w Elblągu, zeszyt 13

Obserwowany wzrost industrializacji regionu i intensyfikacji rolnictwa przy jednocześnie zwiększającej się atrakcyjności rekreacyjno-turystycznej rejonów nadmorskich spowodował daleko idące zmiany w ekosystemie Zalewu Wiślanego (zabiegi melioracyjne w strefie aluwialnej, zwiększone ilości ścieków komunalnych i agrotechnicznych). Efektem tej niekontrolowanej antropopresji była: zmiana ukształtowania brzegów, znaczny zanik jakościowy i ilościowy roślinności wodnej, wzrost zanieczyszczeń środowiska, zwłaszcza wodnego oraz poważne zmiany w ichtiofaunie. W wodach Zalewu Wiślanego w ostatnim czterdziestoleciu nastąpiły zmiany ilościowe i strukturalne gatunków ichtiofauny i malakofauny.

Do gatunków ryb, których populacje praktycznie zanikły w latach 60.-80. XX wieku należą: boleń Aspius aspius, certa Vimba vimba, karaś Cerassius cerassius, krąp Blicca bjoerkna, lin Tinca tinca, szczupak Esox lucius, ukleja Alburnus alburnus, łosoś Salmo salar. Należy uznać, że występuje potrzeba restytucji certy, lina, łososia i szczupaka. Liczne są gatunki, które należy już dziś uznać za zagrożone: okoń Perca fluviatilis ze względu na presję rynku UE, sandacz ze względu na brak ochrony młodzieży ryb oraz węgorz Anguilla anguilla ze względu na brak systematyczności zarybień [4]. Od roku 1999 w wodach Zalewu Wiślanego notuje się wzrost liczebności populacji babki byczej Neogobius melanostomus [2]. Gatunek ten, obcy dla wód Zalewu, stał się konkurentem pokarmowym rodzimej ichtiofauny, zmniejsza możliwości jej rozrodu i rozwoju. Pokonując bariery geograficzne, jak również czynniki środowiskowe, takie jak temperatura czy zasolenie, do wód Zalewu Wiślanego przedostały się 33 nowe gatunki, obce dla fauny rodzimej. Ponad połowa spośród nich pochodzi z regionu ponto-kaspijskiego, obejmującego region Morza Kaspijskiego, Czarnego, Azowskiego i Aralskiego, pozostałe z południowo-wschodnich wybrzeży Azji i ze wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej oraz Morza Północnego. W Zalewie gwałtowny wzrost gatunków obcych obserwuje się od 1950 roku (rys. 3).

Rys. 3. Tempo wnikania gatunków obcych do wód Zalewu Wiślanego z różnych regionów świata Źródło: Opracowanie własne na podstawie: http://www.corpi.ku.lt/nemo/balt_reg.html [dostęp: 6.03.2011].