img903 (3)

c) przedniojęzykowo-dziąsłowe:

[d] — występuje tylko bezpośrednio przed dźwięczną głoską dziąsłową, por.: [d] — drzewo — |dżevo] drzwi — [dźv’i]

[t] — występuje tylko bezpośrednio przed bezdźwięczną głoską dziąsłową, por.:

[t] — trzeć [tśeć] powietrze — [pov’ietśe]

d) postpalatalne:

[k’] — nigdy nie pojawi się w absolutnym wygłosie, występuje przed [i], [e] oraz [i], por.:

[k’] — kiedy — [k’edy] jakie — [iak’e]

[g’] — nigdy nie pojawi się w absolutnym wygłosie, występuje przed [i], [e] oraz [i], por.:

[g’l — Giewont — [g’evont] gitara — [g’itara]

e) tylnojęzykowe:

|k| — nigdy nie występuje bezpośrednio przed [i] oraz [ij, por.:

|k] — kot — [kot] śnieg — [śńek]

Ig] — nigdy nie występuje w absolutnym wygłosie oraz przed [i] lub [i],

|g] — gar — [gar] sagan — [sagan]

t J.2. Spółgłoski szczelinowe

W odniesieniu do głosek szczelinowych stosowana jest także im/wa trące albo z łacińska nazywa się je f r y k a t y w n e. Pierwszy tri min charakteryzuje typ zapory, na którą napotyka powietrze, drugi zaś — •iposób pokonywania tej zapory. Znając obydwie nazwy, jesteśmy świadomi, /«• spółgłoski szczelinowe powstają dzięki wyraźnemu, ale niecałkowitemu /lili/eniu się jakichś dwóch artykulatorów. Powstaje między nimi szczelina, Unią powietrze pokonuje, trąc ojej brzegi. Wśród polskich głosek szczelino-wyrh wyróżniamy:

a) wargowo-zębowe:

|v] — nigdy nie występuje w absolutnym wygłosie oraz przed [i] lub [i],

I v | — woda — [voda] oliwa —[ol’iva]

I v’] — pojawia się tylko bezpośrednio przed [i] oraz [i], por.: I v’J — wianek — [v’ianek] powitać — [pov’itać]

/niys fonetyki 4‘)