IMG37 (2)

Emocje ujemne powstają wtedy, gdy procesy regulacyjne ulegają zakłóceniom. Wszystko, co utrudńia lub uniemożliwia zaspokojenie potrzeb jednostki, wzbudza emocje i uczucia negatywne. Uczucia negatywne ^wywoływane są także przez sytuacje zagrożenia. Nie zawsze powodują wtedy dezorganizację zachowania jednostki, przeciwnie — mogą ułatwić mobilizację organizmu i przeciwdziałać zachowaniom obronnym (np. gniew prowokuje atak, lęk, ucieczkę). Człowiek niekiedy nie potrafi zabezpieczyć się przed przeżywaniem emocji ujemnych. W różnych okresach życia te same przedmioty i zjawiska, a także zachowania innych ludzi mogą być subiektywnie odczuwane bądź jako pozytywne, bądź jako negatywne, a zatem stają się przyczyną zupełnie odmiennych stanów emocjonalnych.

Intensywność

Intensywność przeżywania emocji wynika z określonego pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego, czyli aktywacji. W zasadzie można mówić o kontinuum aktywacji— od skrajnego podniecenia emocjonalnego, któ-1 rego przejawami są np. napad wściekłości, panika, ekstaza — do zupełnego braku podniecenia, którego przejawem może być stan śpiączki czy też głęboki sen. Wy-1 soki lub niski poziom aktywacji nie zawsze uzewnę-I trznia się w zachowaniu. Wzrost podniecenia może pro-I wadzić do wzmożonej ruchliwości, może także wywoły-I wać stan pozornej obojętności i spokoju. Postronny ob-I serwator nie zauważa wewnętrznego niepokoju i zwięk-Lszonej aktywności myślowej.

Treść emocji

W toku nabywania doświadczenia indywidualnego ■jednostka uczy się świadomego odzwierciedlania przeszyć emocjonalnych, uczy się kojarzyć sygnały z urucho-I mieniem określonych mechanizmów regulacyjnych. ■Tym samym uczy się różnicować emocje w aspekcie tre-■ściowym.

Niektóre bodźce łączące się z określonymi potrzebami mogą wy-I woływać różne stany emocjonalne. Na przykład bodźce chemiczne I związane ze zmianą stopnia zawartości cukru we krwi powodują emo-I cję głodu. Podobnie wraz z rozwojem doświadczenia'człowiek uczy się

14.— Podstawy psychologii 'ogólhej

209