Laboratorium materiałoznawstwa4

1

Tabela 4.3

1

Najozęśoiej stosowane odczynniki do wytrawiania szlifów metalograficznych

Odczynnik	Skład odczynnika	Warunki trawienia	Działanie	Zastosowanie
1	2	3	4	5
Alkoholowy roztwór kwasu azotowego	1 + 5 ml kwasu azotowego stężonego HNOj (c.wł. 1,4) 100 ml alkoholu etylowego C2H50H (tzw. nitel)	trawienie trwa od kilku sekund do paru minut w zależności od stężenia odczynnika i od składu chemicznego oraz stanu stopu	ujawnia granice faz i ziarn	żeliwa, stale węglowe i nisko-stopowe, stopy magnezu, cyny i ołowiu
	10 ml HNO (c.wł. 1,4) 100 ml H20	około 1 minuty	wytrawia pola ziarn	żelazo Armco
Wodny roztwór kwasu azotowego	144 ml HN03 (c.wł. 1,4) 100 ml H20	trawi szyboiej niż roztwór alkoholowy, wymaga bardzo czystego szlifu	działanie podobne jak roztworem alkoholowym lecz nie tak równomierne, łatwość przetrawiania	żeliwa, stale węglowe i nisko-stopowe, stopy Mg, Sn i Pb; szczególnie gdy próbki inkludo-wane w szelaku lub bakelioie
Alkoholowy roztwór kwasu pi-krynowego	145 6 kwasu pi-krynowego krystalicznego 0H.C6H2(N02)3 100 ml C2H50H	trawienie od kilku sekund do paru minut	ujawnia granice faz i zi8rn	stale węglowe i niskostopowe, zalecany szczególnie dla żeliw

108

Tabela 4.3 (cd.)

1	2	_ 3 „ i ^4 _		5
pikrynian sodowy	25 g wodorotlenku sodu NaOH 2 g 0H.C6H2(N02)3 75 ml H20	trawienie kilka minut do 1,5 godziny w temp. 60+100°C (333*375 K)	jowoduje ciemnienie cementytu, ferryt pozostaje jasny	odróżnianie cementytu od ferrytu w stalach i żeliwach
Nadsiarczan amonowy	10 g nadsiarczanu amonowego (NH^)2 S208 100 ml H20	trawienie 1430 minut	zabarwia różnie powierzchnię ziarn	stale niskowęglo-we, austenityczne, stopowe fer-rytyczne, miedź i jej stopy
Żelazicy-j anek potasu	10 g żelazicyjan-ku potasu K3Fe(CN)6 10 g wodorotlenku potasu KOH 100 ml H20	15+60 sekund w temp. 60+100°C (333+373 K)	zabarwia węgliki chromu i wolframu	stale chromowe, wolframowe i szybkotnące
	3 g K3Fe(CN)6 10 g KOH 100 ml H20	15+20 sekund w temp. 60+100°C (333+373 K)	zabarwia cementyt na ciemno, perlit na brązowo, azotki pozostają jasne	odróżnianie azotków
Woda królewska z gliceryną	2 części kwasu solnego HC1 (c.wł. 1,19) 1 część kwasu azotowego HN03 (c.wł. 1,4) 3 ozęści gliceryny c3h5(ohT3	kilka sekund i dłużej	wytrawia granice i ziarna austenitu	stale nierdzewne ♦