leki wpływ na zak ruchowe i miejscowo znieczul 0002

2. Leki wpływające na układ autonomiczny, nerwy obwodowe i mięśnie

•    leki konkurencyjne (niedepolaryzują-- _ct<_h zwane też lekami zwiotczającymi

I rzędu (kuraryny);

•    leki depolaryzujące, zwane lekami zwiotczającymi II rzędu (pseudokuraryny).

2 41.1. Leki zwiotczające I rzędu

po leków konkurencyjnych (I rzędu) należą alkaloidy kurary i syntetyczne kuraryny.

Mechanizm działania

Kuraryny są konkurencyjnymi antagonistami ACh. Łączą się z receptorami N płyt-|d motorycznej, powodując labilny blok polaryzacyjny, ale nie wywołują jej pobudzenia. Ze względu na konkurencyjny w stosunku do ACh charakter połączenia, nadmiar ACh (występujący np. po podaniu inhibitorów AChE) wypiera pochodne kurary z ich wiązania z receptorem, znosząc działanie zwiotczające. Postępowanie takie jest stosowane w przypadkach zatruć kuraryna-mi lub w' celu zakończenia kontrolowanego zwiotczenia w zabiegach chirurgicznych.

Właściwości farmakologiczne

Kuraryny nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego, muszą wuęc być podawane drogą dożylną. Ich czas działania zwiotczającego jest krótki i zależny od dawki. Dla d-tubokuraryny wynosi 30-40 min, dla pochodnych syntetycznych wrnha się w granicach 20-60 min. Jednakże osłabienie mięśniowe może utrzymywać się znacznie dłużej (powelne uwalnianie leku z połączeń z białkami). Działanie występuje prawie natychmiast (1-2 min) po podaniu i.v.

Kolejność porażania mięśni prążkowanych jest następująca:

•    mięśnie oczu (podwójne widzenie);

•    mięśnie twsrzy (twarz maskowata, opadanie powiek);

•    mięśnie głowy, szyi, kończyn, grzbietu;

•    w końcu mięśnie oddechowe międzyżebrowe i brzuszne;

•    ostatnia ulega porażeniu przepona.

Po ustąpieniu działania powrót funkcji jest odwrotny. Częściowe lub całkowite zwiotczenie mięśni oddechowych powoduje pogorszenie wentylacji płuc, dlatego podczas stosowania tych środków istnieje konieczność prowadzenia oddechu wspomaga

45

nego bądź kontrolowanego. Działanie kura-ryn można znieść przez podawenie inhibitorów AChE (prostygmina, neostygmina, edrofonium), które hamują rozkład ACh, a jej nadmiar wwpiera kuraryny z połączenia z receptorem (mechanizm konkurencyjny).

Kuraryny są wydalane w 40-80% przez nerki z moczem. Pozostała część wiąże się z białkami. Wątroba nie bierze udziału w metabolizmie kuraryn naturalnych.

Działania niepożądane

Leki zwiotczające I rzędu, poza działaniem na receptory cholinergiczne N w^; płytce motorycznej, wywierają też pewien wpływ na receptory N typu zwojowego, przez co hamują przekaźnictwe w^? zwojach układu wegetatywnego. Mogą więc powodować spadek ciśnienia krwi i przyspieszenie akcji serca jako wynik blokowania zwojów nerwu błędnego. D-tubokuraryna powoduje uwalnianie histaminy, prowadząc do skurczu oskrzeli, zwiaszcza u chorych z dychawicą oskrzelowy oraz spadku ciśnienia krwi. Syntetyczne kuraryny w znacznie mniejszym stopniu wypływają na uwalnianie histaminy.

Zastosowanie:

•    w chirurgii w zabiegach operacyjnych na jamie brzusznej i klatce piersiowej;

•    w' czasie intubacji dotchawiczej;

•    w czasie stosowania długotrwałego oddechu kontrolowanego w niewydolności oddechowej;

•    w zatruciu toksynami wywołującymi skurcz mięśni (strychnina, toksyna tężcowa);

•    w psychiatrii (w elektrowstrząsach);

•    w kardiologii (w kardiowersji);

•    w zabiegach endoskopowych (rzadko).

Pancuronium (Pavulon) - amp. 4 mg, 0,08-0,12 mg/kg i.v.

Wecuronium (Norcuron) - amp. 4 mg, 0,08-0,1 mg/kg i.v.

Atracurium (Tracrium) - amp. 50 mg, 0,3-0,6 mg/kg i.v. Cis-Atracurium (Nimbex)-amp. 10 mg, 0,05-0,1 mg/kg i.v.

Mivacurium (Mivacron) - amp. 5 mg, 0,06-0,2 mg/kg i.v. Rocuronium (Esmeron) - amp. 50 mg, 0,15-0,6 mg/kg i.v.