2. Leki wpływające na uktad autonomiczny, nerwy obwodowe i mięśnie
jfcjący działa na korzenie nerwów iłowych- Zazwyczaj używana jest 1-2% lub 0,5% bupiwakaina. lenie śródwięzadłowe zęba jest SSstoym rodzajem znieczulenia głębo-• które stosowane jest w- stomatologii, iiiolega ono na wstrzyknięciu środka znie-łającego do szpary ozębnowej. Lek dziada tkanki okołozębowe: ozębną, dziąsła j włókna nerwowe wnikające do miazgi zęba oa wierzchołku korzenia. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie silnego znieczulenia na małym obszarze i ograniczenie uszkodzenia tkanek wywołanego iniekcją. Nie ma też niebezpieczeństwa podania środka znieczulającego do krwiobiegu. Najczęściej używane są 2% roztwory lidokainy podawane W ilości 0,2-0,4 ml na jeden ząb.
Działania niepożądane Leki znieczulające miejscowo mogą wpływać na czynność wszystkich narządów, w których powstają i przewodzone są impulsy elektryczne. Wpływają one na obwodowy i ośrodkowy układ nerwowy, zwoje układu autonomicznego, układ bodźcoprzewodzący serca, złącze nerwowo-mięśniowe oraz mięśnie poprzecznie prążkowane i gładkie. W praktyce najważniejszy jest ich wpływ na ośrodkowy układ nerwowy i serce oraz wywoływane przez nie reakcje uczuleniowe.
Leki znieczulające miejscowo mogą powodować pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego, niepokój, drżenia i drgawki kloniczne. W wyniku porażenia ośrodka oddechowego może nastąpić zgon.
Leki znieczulające miejscowo zmniejszają pobudliwość i siłę skurczu mięśnia sercowego, zwalniają przewodzenie w układzie bodźcoprzewodzącym oraz przedłużają okres refrakcji. Przedawkowanie grozi wystąpieniem niemiarowości i bloku serca co może być przyczyną zgonu. Niektóre leki znieczulające miejscowo stosowane są w leczeniu zaburzeń rytmu serca jako leki anty-arytmiczne (lidokaina).
U osób predysponowanych, podanie leków znieczulających miejscowo może wywoływać reakcje uczuleniowe o różnym nasileniu. Mogą to być wysypki skórne, napady dychawicy oskrzelowej, a nawet wstrząs ańafilaktyczny. Reakcje alergiczne wywoływane są częściej przez leki znieczulające
49
miejscowo o budowie estrowej, natomiast wyjątkowo rzadko przez leki o budowie amidowej. Niekiedy przyczyną reakcji alergicznych są substancje konserwujące. Zastosowanie leków znieczulających miejscowo powinno być zawsze poprzedzone dokładnym wywiadem ukierunkowanym na występowanie uczuleń u pacjenta oraz w uzasadnionych przypadkach wykonaniem próby uczuleniowej. Należy podkreślić, że kontakt z tymi lekami może być przyczyną występowania reakcji alergicznych nie tylko u pacjentów ale też u personelu medycznego.
Środki kurczące naczynia zawrarte w preparatach leków znieczulających miejscowo mogą wywierać niekorzystne działanie zarówno miejscowe, jak i ogólnoustro-jowe. Leki te mogą powodować silny i długotrwały skurcz naczyń zaopatrujących daną okolicę w krew. Jeżeli krążenie oboczne jest niewystarczające może dojść do nieodwracalnej martwicy tkanek. Szczególnie niebezpieczne jest stosowanie leków znieczulających miejscowo z dodatkiem środków kurczących naczynia do znieczulania palców dłoni i stóp. Środki kurczące naczynia upośledzają krążenie oraz opóźniają gojenie się ran. Niekiedy środki te ulegają szybkiemu wchłanianiu i osiągają stężenia wystarczające do wywołania działań ogólno-ustrojowych, przyspieszenia akcji serca, wzrostu ciśnienia tętniczego.
Działanie toksyczne
Podanie leku znieczulającego miejscowo bezpośrednio do naczynia krwionośnego lub przedawkowanie powoduje wystąpienie następujących objawów: oszołomienia, lęku, bladości, zlewnych potów, nudności, wymiotów, duszności, sinicy, obniżenia ciśnienia tętniczego, pobudzenia, drgawek i utraty świadomości. Śmierć jest najczęściej spowodowana porażeniem ośrodka oddechowego lub zatrzymaniem krążenia.
W przypadku wystąpienia działania toksycznego należy natychmiast przerwać podawanie leku znieczulającego miejscowo, zapewnić drożność dróg oddechowych, podać tlen do oddychania. Dalsze postępowanie zależy od przebiegu zatrucia i ma na celu podtrzymanie podstawowych czynności życiowych, oddychania i krążenia. Jeżeli