Ryn. 28. Produkty procouu koksowania węgla kamiennego
drzwi do komory. Przez ubicie węgla zwiększa się gęstość wsadu węglowego w stanie sypkim z ok. 750 kg/m3 do 1000 kg/m3, co pozwala otrzymać koks o dużej wytrzymałości mechanicznej* nawet z węgla o niazbyt dobrych właściwościach koksowniczych. Pomiędzy ścianami eęsiednlch komór znajduję się kanały grzewcza, ogrzewane ciepłem apalin o temp. 1250-1300 C.
Po kilkunastu godzinach ogrzewania wsadu węglowego następuje .jego skurcz (zmniejszenie objętości), co umożliwia wypchnięcie kokau z komory. Opuszczajęcy komorę koka ma temp. ok. 1000°C i, aby nie dopuścić do jogo samozapalenia, chłodzi się go za pomocę natrysku wodnego (mokra metoda g«sx#nia). W najnowszych instalacjach wprowadza się tzw. sucho gaszenie koksu, co zwiększa sprawność energetyczna procesu. Ciepło.odebrane od goręcego koksu w hermetycznych warunkach przez gaz inertny.(gazowy lub skroplony azot), wykorzystuje się do produkcji pary wodnej lub energii elektrycznej.
Głównym produktem tego procesu jest koks, otrzymywany I węgla z wyda jiioicię 75-00%. Po wygaszeniu, ostygnięciu 1 sortowaniu stanowi on gotowy produkt wytwórni. Ponad 90% otrzymywanago w Polsca koksu przaznacza się jako wsad do procesu wielkopiecowego. Pozostała ilość wykorzystywana jest Jako surowieć chemiczny (np. do produkcji karbidu) oraz Jako materia! opalowy, w zależności od zastosowania wyróżnia się 5 podstawowych rodzajów koksu i wielkopiecowy, odlewniczy, karbidowy, opalowy l generatorowy. Koka ma wyaokę wartość opałowę wynoszęcę 30-35 MJ/kg.
Po zakończenia k-ksowanis odkęcza eię od komór odbieranie produktów lekkich. Otrzymane miaazaninę produktów nazywa się surowym gazom koksowniczym (ryś. 28). Mieszanina ta, oprocz właściwego gazu koksowniczego, zawiera również pary benzolu i smoły węglowej, amoniak, siarkowodór i inne zwięzkl siarki. Otrzymywany z wydajnośćię ok. 20% surowy gaz koksowniczy nie jest produktem gotowym, I-* z wymaga wielostopniowoj 1 złożonej przeróbki.
Rozdzielanie surowego gazu koksowniczego
Schemat ideowy przerobu surowego gazu koksowniczego pr/cJai awiono na rys. 29. Wstępni) operację jest -wolno chłodzenie gazu najpierw Jo temp. 80-90°C w chłodnicach przeponowych, a następnie chłodzenia bezprzeponowe do temp. 25°C w akrubecze zraszanym zimnę wodę amoniakalnę krężęcę w o-biogu. Wszystkie otrzymana kondensaty wpływaję do wspólnego edatojnika, gdzie Jako warstwa dolna wydziale się smole węglowa. Warstwę górnę stanowi woda pogazowa (wodny roztwór amoniaku i soli amonowych o stężaniu 1-3% wag.) zawierajęca ok. 75% amoniaku wytworzonego w procesie koksowania. Po ochłodzeniu gaz zawiera jeszcze malę ilość smoły pod postaćię drobnej, nie kondenaujęcej mgły, ktorę usuwa się w elektrofiltrach. Pozoatałę ilość amoniaku wydziela się z surowego gazu koksowniczego w sytnikach, przepuszczajęc gaz przez aparet bełkotkowy zawierający kilkuprocentowy roztwór kwasu siarkowego. Kwas ten wigże amoniak* na . siarczan amonu, który wykorzystywany jest jako nawóz sztuczny.
Gaz opuszczajęcy aytnik poddaje się odbenzolowaniu przez absorpcję benzolu w oleju płuczkowym. Z oleju tego, po ogrzaniu, odzyskuje się w procesie desorpcji surowy benzol. W końcowym etapie gez koksowniczy poddaje się dodatkowo odsiarczaniu i suszeniu wykorzyetu . konwencjonalne metody oczyszczenie gazów technicznych.
Mody amoniakalne otrzymywane w procesie koksowanie (atamowięce mia-azaniny soli amonowych i wolnego amoniaku) alkalizuje się wapnem i odpędza się i nich amoniak poprzez destylację z parę wodnę, uzyekujęc roztwór amoniaku o atęteniu ok. 200 g NHa/dn3, który może stanowić produkt handlowy.. Najczęściej jednak odpędzony amoniak więze się z kwasam siarkowym na siarczan amonu.
144
145