Obraz3

Przykład 4.7. Załóżmy, że w systemie notowań ciągłych złożono zlecenie kupna 350 akcji z limitem aktywacji 51 i limitem realizacji 53. Kurs ostatniej transakcji wyniósł 49. W czasie oczekiwania zlecenia na uaktywnienie zawarto transakcję po kursie 51, co oznacza, że zlecenie mogło być uaktywnione i umieszczone w arkuszu zleceń, który wygląda następująco:

Kupno		Sprzedaż
ilość	cena	cena	ilość
350 (sl)*	53	52	96
37	52	53	104
63	51	54	67

sl oznacza uaktywnione zlecenie stop limit.

Uaktywnione zlecenie zrealizowano tylko częściowo, bowiem zawarto jedną transakcję na 96 akcji po cenie 52 i drugą na 104 akcje po cenie 53. Po częściowej realizacji tego zlecenia w dalszym ciągu w arkuszu zleceń pozostaje 150 akcji z limitem ceny 53, czyli:

Kupno		Sprzedaż
ilość	cena	cena	ilość
150	53	54	67
37	52
63	51

Zlecenia z limitem aktywacji są znane z rozwiniętych rynków giełdowych. Jak widać z przytoczonych przykładów ich cechą charakterystyczną jest określenie dwóch poziomów cen dla danego papieru wartościowego. Pierwszy' z nich określa warunek, jaki musi być spełniony, aby została podjęta próba właściwej dyspozycji, którą inwestor zawarł w zleceniu, co sprowadza się do przekształcenia we właściwe zlecenie kupna lub sprzedaży danego papieru wartościowego. Natomiast drugi warunek zawiera polecenie kupna lub sprzedaży albo po każdej cenie, albo po cenie określonej (limit order).

Zlecenia z limitem aktywacji pozwalają inwestorom na szybkie zamykanie pozycji, które przynoszą stratę. Zapobiegają utracie zbyt dużej wartości posiadanego portfela oraz zapewniają ochronę osiągniętego zysku. Zlecenia te ułatwiają inwestorom działanie na rynku giełdowym, gdyż po ich złożeniu nie trzeba na bieżąco śledzić zmian kupna i reagować na nie. Trzeba jednak pamiętać, że zlecenie z limitem ceny (stop limit) w przypadku większej niż oczekiwana zmiany kursu na rynku może spowodować, że interesujący inwestora papier nie zostanie kupiony lub sprzedany i zlecenie nie uchroni inwestora przed stratą. Z kolei dyspozycja realizacji zlecenia PKC może narazić inwestora na tzw. poślizg cenowy, co oznacza poniesienie wysokiej straty przy zleceniu sprzedaży, gdy kurs waloru gwałtownie spadnie, lub nabycie papieru po zbyt wysokiej cenie w stosunku do oczekiwań przy zleceniu kupna, gdy kurs gwałtownie wzrośnie.

Sytuacje te mogą powodować zakłócenie realizacji przyjętej przez inwestora strategii.

System informatyczny Warset przyjmuje zlecenie z limitem aktywacji, gdy jest on wyższy od kursu ostatniej transakcji (jeśli nie ma ustalonego kursu, to od kursu zamknięcia z poprzedniej sesji) w przypadku zleceń kupna i niższy w przypadku zleceń sprzedaży. Zlecenia te stają się aktywne (wchodzą do arkusza zleceń) w momencie, gdy kurs ostatniej transakcji lub kurs teoretyczny danego waloru osiągnie poziom równy lub wyższy dla zleceń kupna i równy lub niższy dla zleceń sprzedaży w porównaniu z limitem aktywacji. Jeżeli zlecenie z warunkiem aktywacji staje się aktywne w trakcie notowań ciągłych, to pozostaje w arkuszu zleceń jako zlecenie bez tego warunku. Ponadto zlecenia z limitem aktywacji nie mogą zawierać dodatkowych warunków realizacji, takich jak wielkość minimalna, „wykonaj lub anuluj” czy wielkość ujawnienia.

Omawiając temat zleceń maklerskich na warszawskiej giełdzie należy jeszcze dodać, że członek giełdy może dokonać modyfikacji złożonego weześnicj zlecenia. Może ona polegać np. na:

—    zwiększeniu wielkości ujawnianej zlecenia,

—    zwiększeniu wolumenu zlecenia bez warunku wielkości ujawnianej,

—    zmianie limitu ceny,

—    zmianie, określeniu lub usunięciu limitu aktywacji zlecenia.

W przypadku takiej modyfikacji zlecenia traci ono priorytet czasu przyjęcia do systemu komputerowego giełdy, gdyż jest traktowane jako wprowadzenie nowego zlecenia. Modyfikacja ta pozwala jednak na bardziej elastyczne wykonywanie funkcji animatora.

4.7.5. Organizacja sesji giełdowej

Zlecenia maklerskie przekazane na giełdę realizuje się w czasie odbywających się regularnie w siedzibie giełdy sesji giełdowych, w miejscu zwanym „parkietem”. Sesje odbywają się w godzinach od 9 do 16³⁰; docelowo sesja giełdowa ma być przedłużona do godziny 17, tak by kończyła się o tej samej porze, co na większości giełd europejskich. Wydłużenie czasu trwania sesji ma na celu stworzenie inwestorom możliwości wykorzystania bieżących informacji płynących z giełd amerykańskich po ich otwarciu (głównie z NYSĘ). Sygnały te z pewnością będą wpływać na kursy ostatnich transakcji i kursy zamknięcia.

Notowania (zawieranie transakcji) na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w czasie sesji giełdowych odbywają się w systemie:

a)    notowań ciągłych,

b)    kursu jednolitego z jednokrotnym lub dwukrotnym określaniem kursu¹.

179

1

Począwszy od 18 kwietnia 2001 r. zrezygnowano z notowań kursu jednolitego z jednokrotnym określeniem kursu, które były prowadzone na rynku wolnym giełdy. Papiery spółek notowanych na tym rynku przesunięto do pozostałych segmentów rynku giełdowego, a z notowań na rynku wolnym zrezygnowano.