P1100729

SŁOWNĄ

łj!..    listopada wieczorem wycofał się z Warszawy za Rn

gatki Mokotowskie. Umarł w CarskimSiole.    :9

_ ^DMTTRIJ KURUTA (1770-1838) - Grek z pochodzenia, generuj piechoty, od 1816 szef sztabu Wielkiego Księcia Konstantego, wra* z nim przybył do Warszawy. Miał duży wpływ na Konstantego, kie. rował tajną policją.

ALEKSIEJ GENDRE - generał rosyjski, „nieodstępny towarzys^ koniuszy” Wielkiego Księcia (Mochnacki II, 9). Zabity w Belwederze w nocy 29/30 listopada.

HENRYK MACKROTT (MAKROT) (ok. 1800-31) - syn Henryka Mackrotta, szefa szpiegów rosyjskich z czasów Kościuszki, agent taj. nej policji Konstantego. Od 1821 prowadził własne biuro szpiegów, skie, pod szczególną obserwacją miał Szkołę Podchorążych. Wielki Książę powierzał mu sprawy, które chciał zachować do własnej wia-domości. Nie zginął w dniu wybuchu powstania, został powieszony podczas rozruchów w nocy z 15 na 16 sierpnia 1831.

SEWERYN GOSZCZYŃSKI (1801-76) - poeta romantyczny, kon-spirator, brał czynny udział w przygotowaniach do wybuchu powstą. nia, uczestniczył w ataku na Belweder i następnie w kampanii zbrój, nej. Po klęsce powstania zamieszkał w Galicji, gdzie nadal prowadził działalność konspiracyjną. Zagrożony, w 1838 wyemigrował do Pary-ża. Zmarł we Lwowie, dokąd wrócił w 1872.

LUDWIK NABIELAK (1804-83) - absolwent Uniwersytetu Lwowskiego, działacz polityczny, historyk, publicysta, członek Sprzysięże-nia Wysockiego, dowódca belwederczyków, walczył pod Grochowem, Iganiami i Ostrołęką. Po powstaniu emigrował, ukończył studia techniczne, brał czynny udział w życiu kulturalnym emigracji.

BELWEDERCZYCY - grupa dwudziestu kilku sprzysiężonych, głównie studentów uniwersytetu, którzy zebrani pod pomnikiem Sobieskiego czekali na hasło wybuchu powstania i pod wodzą kilku podchorążych mieli dokonać zamachu na Belweder. Po nieudanym zamachu przyłączyli się do podchorążych walczących na ulicach Warszawy.

MATEUSZ LUBOWIDZKI (1789-1874) - wiceprezydent Warszawy znienawidzony przez jej mieszkańców, do jego kompetencji należał nadzór nad policją. Raporty składał w Belwederze osobiście, pojawił

się tam 29 listopada. Uprzedził o zamachu Wielkiego Księcia, który ratował się ucieczką. Ranny uciekł z miasta. Po powstaniu wrócił do Warszawy i służby rządowej.

FRIEZE (FRIESE) - jeden z dwu kamerdynerów, którzy pomagali się ukryć Wielkiemu Księciu podczas ataku spiskowych na Belweder.

STANISŁAW POTOCKI (1776-1830) - generał piechoty. Walczył już w powstaniu kościuszkowskim, uczestnik wojen napoleońskich, w armii Księstwa Warszawskiego był adiutantem ks. Józefa Poniatowskiego. Spiskowi upatrywali w nim jednego z kandydatów na wodza powstania. W rzeczywistości okazał się jego zagorzałym przeciwnikiem. Nie uległ prośbom podchorążych. Stanął po stronie Wielkiego Księcia, idące przez miasto oddziały kierował pod jego komendę. Zginął w nocy w strzelaninie ulicznej.

BONAWENTURA KUDLICZ (1780-1848) - aktor ze szkoły Bogusławskiego, pełnił też funkcję reżysera Teatru Narodowego. Od września 1829 objął kierownictwo nowo utworzonego Teatru Rozmaitości. Grał role bardzo szerokiego repertuaru, występował również w wodewilach. W rolach komicznych nie improwizował. Często wymieniany w raportach szpiega Mackrotta z powodu swojej patriotycznej postawy.

JÓZEF CHŁOPICKI (1771-1854) - w wojsku polskim służył od 1785. Bohater polskich Legionów, uczestnik kampanii napoleońskich: włoskiej, hiszpańskiej i moskiewskiej. „Awansowany przez Aleksandra I na generała dywizji, po starciu z w. ks. Konstantym demonstracyjnie na własną prośbę wziął dymisję w 1818 r. Dzięki temu zyskał opinię zdecydowanego, odważnego patrioty, mimo że stale odrzucał sugestie jakiejkolwiek współpracy z konspiracją narodową. Wieczorem 29 XI 1830 r. będąc na widowni Teatru Rozmaitości odmówił prośbom powstańców, aby objąć dowództwo, i ukrył się w mieszkaniu ppłka Sobieskiego. Dopiero wieczorem 30 XI przyjął dowództwo nad wojskami powstańczymi z rąk kapitulanckiej Rady Administracyjnej, a 5 XII ogłosił się dyktatorem. Dnia 17 I 1831 r. złożył dyktaturę, gdy sejm nie zgodził się na rozszerzenie jego uprawnień. Ranny granatem w obie nogi pod Grochowem, przeniósł się do Krakowa. Odrzucił propozycję cara powrotu do Królestwa w 1849 r. Był jednym z najlepszych dowódców polskich tej doby, ale

_:___- ■‘.■■MBBtłe.-*-_-    ___ .    _