194
Rys. VI. 15. a — wpływ luzu otwartego x0 oraz b — wpływ luzu zakrytego x, na sprawność stopnia
Pamiętać wszakże należy, że zwiększanie luzów prowadzi do wydłużenia maszyny i wzrostu jej ceny.
Straty od drutów tłumiących (usztywniających) są około 2 razy większe od strat otrzymywanych w badaniach palisad nieruchomych. Straty te obliczamy ze wzoru [48]
U = 8cwsin2at fó-Dl (VI-30)
(oznaczenia patrz na rysunek VI. 16).
W wieńcu wirnikowym podstawiamy zamiast kąta a, kąt Dodatkowe straty, które w nowszych czasach zyskały na znaczeniu, wynikają ze stożkowych ograniczeń kanału przepływowego. Niestety niewiele jest wiarygodnych danych, a wyniki częściowo sprzeczne. W przybliżeniu
Rys. VI. 16. Oznaczenia do obliczania strat od drutów tłumiących według [48]
można napisać
gdzie / jest zależne od pochylenia ścianki w przekroju podłużnym (merydional-nym) (rys. VI. 17).
i
0 « 20 30_ tO 90*
£«
Rys. VI.I7. Wpływ stożkowatości na straty dodatkowe według [48]
Dodatkowe straty spowodowane ograniczeniami stożkowymi pozostają bardzo małe, gdy kąt ex nie przekracza 30°, po czym silnie wzrastają. Wewnętrzne ograniczenia nigdy nie mają dużych kątów pochylenia r.m. Tam jednak miarodajny jest nie tyle kąt sw ile reakcyjność u stopy p„. W <iiu.?ich łopatkach, zwłaszcza łopatkach ostatniego stopnia turbiny parowej kondensacyjnej zachodzi oderwanie u stopy łopatki, czemu można przeciwdziałać stosując odpowiednio dużą reakcyjność u stopy qw > 0.
Dobór kąta wypływu z kierownicy należy do ważniejszych problemów optymalizacji stopnia. Zmiana kąta a, ma wpływ nie tylko na strat' w kie- w-nicy, lecz również na warunki pracy wieńca wirnikowego. Sprawę te nakży więc — w zasadzie — traktować łącznie, badając dobór kąta z. z punktu widzenia optymalizacji sprawności stopnia. Zajmiemy się w tym iozdziałe VII, ograniczając się tutaj do zadania cząstkowego sprowadzającego się do wpływu kąta aj na straty w kierownicy.
Zakładając stały kąt dolotowy, np. a0 * 90', zauważmy, że wzrost a. oznacza zmniejszenie kąta odchylenia strumienia w dyszy, zmniejszenie strat profilowych podstawowych i zmniejszenie strat krawędziowych. W rezultacie ze wzrostem a, maleją >ji.ia;y."nc straty profilowe (por. rys. Vl.ll).
Jednocześnie jednak ze wzrostem «, mak •. top:eń przyspieszenia strumienia v.' dyszy, czyli rośnie stosunek ■:0/cl . c.* portaga za sobą wzrost strat brzegowych (por. rys. VI. 13).