Rozdział Działania pielęgniarki na rzecz przygotowania
2

1)    motywy podejmowania uczenia się przez ludzi dorosłych uwarunkowane są odczuciem, że ich zachowanie nie jest zgodne z oczekiwaniami innych albo znacznie utrudnia poprawne funkcjonowanie i relacje z ludźmi,

2)    impulsem do podejmowania nauki są ważne doświadczenia życiowe, a zdobyła wiedza najczęściej jest weryfikowana w praktyce i utrwalana, jeżeli znajduje zastosowanie w życiu codziennym lub zawodowym,

3)    wybór metody uczenia się jest uwarunkowany wcześniejszymi pozytywnymi osiągnięciami przy jej wykorzystaniu,

4)    zmiana postawy i zachowania wymaga zindywidualizowanego dostosowania metod wychowania (np. modelowania, identyfikacji) i długotrwałego ich stosowania; zmiana zachowania nie powstaje tylko w wyniku dostarczania informacji,

5)    przy wszelkich oddziaływaniach wychowawczych i dydaktycznych niezbędna jest aktywna postawa i współpraca samego zainteresowanego.

13.7

Metody i formy stosowane w edukacji do samoopieki i świadczenia opieki nieprofesjonalnej

Wybór form i metod pracy z pacjentem zależy od ustalonego celu ogólnego i celów szczegółowych, wieku osoby, z którą pracujemy (etapu rozwoju intelektualnego, sprawności psychoruchowej uwarunkowanej wiekiem), miejsca planowanych spotkań i czasu, jakim dysponujemy. Możliwości wyboru form i metod przedstawiono w tab. 13.6 (patrz Cicchaniewicz 2004, s. 241, Ciechanicwicz, 2000, s. 235).

W pracy z pacjentem za najbardziej skuteczną uważa się metodę wyjaśniania, pokazu i ćwiczeń. Przekazywanie nowych treści i kształtowanie umiejętności powinno być zawsze poprzedzone sprawdzeniem zakresu już posiadanej wiedzy i umiejętności. Takiej oceny można dokonać, przeprowadzając wywiad z pacjentem lub test sprawdzający (patrz przykład Tatoń, 2000, s. 303).

Najbardziej pożądany w procesie przy gotowania pacjenta do samoopieki jest model współuczestniczenia pacjenta (Gordon, 1999), który zakłada wspólne (opiekuna i pacjenta) podejmowanie decyzji dotyczących wszystkich aspektów opieki, od etapu oceniania zapotrzebowania na opiekę do oceny osiągniętych efektów. Umożliwienie ludziom decydowania o sprawach zdrowia poprawia ich samopoczucie, daje więcej wiary we własne siły i poczucie szanowania ich wartości i godności. W modelu tym zakłada się, że pacjent wraz z opiekunem przechodzi przez 6 kolejnych kroków:

1)    określania głównego problemu i problemów pochodnych wraz z określeniem źródeł ich powstania,

2)    poszukiwania rozwiązań każdego z problemów,

Forma organizacyjna	Metoda oddziaływania wychowawczego	Sposób pracy z pacjentem	Metoda nauczania	Metoda uczenia się
Praca z indywidualnym pacjentem	•    Modelowanie •    Metoda zada-	Mówienie do pacjenta	Wyjaśnianie Opis	Poznanie
	niowa •    Perswazja •    Nagradzanie	Rozmowa z pacjentem	Pogadanka Dyskusja	Poznanie Rozwiązywanie problemów
		Pokazywanie sposobów wykonania	Pokaz Inscenizacja	Naśladownictwo Rozwiązywanie problemów
		Stwarzanie warunków do samodzielnego wykonywania zadania	Ćwiczenia Algorytmiczna	Rozwiązywanie problemów Zastosowanie golowych wzorów
		Dostarczanie materiałów do samokształcenia: •    pakiety dydaktyczne •    książki •    czasopisma •    przyrządy	Motywowanie Wyjaśnianie Aktywizowanie	Samokształcenie Rozwiązywanie problemów
Praca z grupą pacjentów	•    Modelowanie •    Perswazja •    Metoda zada-	Mówienie do pacjentów	Wyjaśnianie Opis Wyktad	Poznanie
	niowa • Nagradzanie	Rozmowa z pacjentami	Pogadanka Dyskusja	Poznanie Rozwiązywanie problemów
		Powodowanie wspólnej rozmowy między pacjentami	Dyskusja	Rozwiązywanie problemów
		Pokazywanie sposobów wykonania zadania	Pokaz Instruktaż	Naśladownictwo Poznanie psychomotoryczne Rozwiązywanie problemów
		Dostarczanie materiałów do samokształcenia	Motywowanie Wyjaśnianie	Samokształcenie Rozwiązywanie problemów

3)    oceniania proponowanych pracz obie strony rozwiązań każdego problemu szczegółowego i problemu głównego,

4)    podjęcia decyzji w sprawie przyjęcia rozwiązania, na które zgadzają się obie strony,

5)    wprowadzania rozwiązania w życie,

6)    oceny skuteczności przyjętego rozwiązania.

921