s 096

reakcje katodowe:

4 OH'

0₂ + 2H₂0 + 4e~-»

0₂ + 4 H* + 4 e" -> 2 H₂0 2 H₂0 + 2 e” -» H₂ + 2 OH”

2 H^ł + 2 e“ -> H₂

Suma reakcji katodowej i anodowej daje nam łączną reakcję ogniwa korozyjnego. Reagenty biorące udział w reakcjach katodowych nazywamy depolaryzatorami, zaś same reakcje często określa się mianem depolaryzacji katodowej lub np. depolaryzacji tlenowej bądź wodorowej, od nazwy reagenta biorącego udział w reakcji katodowej. Obok najczęściej występujących depolaryzatorów, czyli 0₂, H₂0 i H*, mogą także występować inne depolaryzatory, np. jony metali lub aniony.

Ochrona przed korozją powinna zawsze rozpoczynać się od wyboru odpowiedniego materiału (lub powłoki) w powiązaniu z rozwiązaniami konstrukcyjnymi zmniejszającymi zagrożenie korozyjne. W wielu przypadkach zastosowanie metalu lub stopów odpornych na korozję w danym środowisku jest najlepszym rozwiązaniem, np. stal nierdzewna w środowiskach wolnych od jonów chlorkowych, stop 66% Ni i 34% Cu chroniący linię wodną konstrukcji morskich itd.

Najprostszym sposobem ochrony przed korozją jest odizolowanie metalu od środowiska za pomocą powłok.

1.    Powłoki malarskie - spoiwo będące głównym składnikiem farb tworzy powłokę utrudniającą dostęp tlenu i wody do powierzchni metalu. Powłoki malarskie stanowią bierną ochronę, jednakże jeśli farba zawiera rozdrobniony pigment glinowy (farba typu metalik), wówczas możliwa jest ochrona czynna - drobiny glinu chronią stal elektrochemicznie (ochrona protektorowa).

2.    Powłoki metalowe - nakłada się je poprzez elektrolizę (galwanizacja) lub przez zanurzenie w roztopionym metalu (Zn, Sn). Powłoki z metali bardziej szlachetnych od żelaza (Ni, Cu, Cr, Sn) stanowią ochronę bierną i nazywane są powłokami katodowymi. Powłoki z metali mniej szlachetnych (Zn, Al, Cd) chronią podłoże także wówczas, gdy powłoka jest porowata lub spękana (powłoki anodowe). Powstające w tych miejscach ogniwa galwaniczne będą powodowały ochronę elektrochemiczną podłoża kosztem roztwarzania metalu chroniącego.

3.    Powłoki chemiczne - wytwarza się je przez zanurzenie metalu w roztworze odpowiednich związków chemicznych, które reagują z metalem, tworząc w efekcie nierozpuszczalną i szczelną warstwę ochronną. Najczęściej wytwarzane warstwy chemiczne:

—    tlenkowe (pasywacyjne) - przykładem jest oksydowanie (czernienie) stali w utleniającym roztworze zawierającym NaOH i NaN0₃,

—    fosforanowe - wytwarza się je przez zanurzenie stali w roztworze zawierającym kwas fosforowy, wodorofosforany sodu, cynku i manganu,

—    chromianowe - wytwarza się je w kąpielach zawierających kwas chromowy. Powstająca barwna (żółta lub zielona) warstwa ochronna zawiera chromiany żelaza i tlenki chromu.

4.    Powłoki olejowe lub smarowe - tworzą krótkotrwałą ochronę (ochrona czasowa) na czas magazynowania lub transportu. Wprawdzie nie tworzą one skutecznej bariery ochronnej, jednak dzięki hydrofobowości wypierają wodę z powierzchni metalu. Właściwości ochronne smarów i olejów podwyższa się przez dodatek inhibitorów korozji.

Jeśli środowisko korozyjne ma charakter lokalny (zbiornik z cieczą, instalacja wodociągowa lub ciepłownicza, pomieszczenia magazynowe, szczelne opakowania itp.), wów-