Kinetyka chemiczna 231
W przybliżeniu stanu stacjonarnego mamy
= ki[A]" - *2[L][A] + ak2[L][A] - *3[L] = 0,
skąd
[L]
(5.42)
Gdy a > 1 (reakcja łańcuchowa rozgałęziona), może dojść do sytuacji, w której mianownik tego wyrażenia będzie równy zeru, co oznacza nieograniczony wzrost stężenia nośników łańcucha i - w konsekwencji - grozi wybuchem.
Jeżeli reakcja rzędu ;? przebiega nie w układzie statycznym, lecz dynamicznym (np. w reaktorze przepływowym), to stałą szybkości reakcji, po osiągnięciu przez układ stanu stacjonarnego, wyraża równanie
c/
J
dc.
CA
(5.43)
gdzie u jest szybkością przepływu mieszaniny reakcyjnej przez reaktor (np. w m3 • s-1), Vc jest objętością całkowitą reaktora, cAA oraz cA2 są stężeniami sub-stratu A, odpowiednio, na wlocie i wylocie reaktora.
Zależność stałej szybkości od temperatury przedstawia równanie Arrheniusa
(5.44)
d\nk _ Ea dT _ RT2 '
Jego scałkowanie, przy założeniu niezależności EA od temperatury, prowadzi do wyrażenia
A: = ^ exp (5.45)
w którym A oznacza czynnik przedeksponencjalny, zwany też czynnikiem częstości, EA zaś jest energią aktywacji według Arrheniusa.
Przykład 5.14. Doświadczalne wartości stałej szybkości autokatalityczne-go utleniania hydroksylaminy w obecności EDTA
J[NH7OH] ,
- d] ' = WNH20H][02]
w kilku temperaturach wynoszą
T[ K] |
273 |
283 |
288 |
298 |
307,5 |
*ek,p 104 [M-'S-'] |
0,273 |
0,680 |
1,02 |
2,64 |
5,90 |