skanowanie0035 (20)

ciąż niektóre z nich liczą po kilka tysięcy miejsc noclegowych np. Dziwnów, Pobierowo, Mrzeżyno, Dźwirzyno, Jastrzębia Góra, Krynico Morska, Szczyrk, Zawoja i Bukowina. Spośród 173 miejscowości z domami wczasowymi FWP, dojazdu kolejowego nie ma 66. Rozmieszczenie większych ośrodków wypoczynkowych pokazano na rys. 56 (s. 252).    ■

Ostatnią linią kolejową, zbudowaną głównie dla potrzeb ruchu turystycznego, była linia Ustroń—Wisła (ukończona w 1933 r.). Obecnie z myślą o obsłudze miejscowości wczasowych nie buduje się żadnych linii kolejowych, po wojnie zlikwidowano nawet kilka linii mających znaczenie turystyczne. Wydaje się, że warto byłoby odbudować lub zbudować na nowo odcinek Kamień Pomorski—Trzebiatów, który zapewniłby bezpośredni dojazd kolejowy licznym kąpieliskom nadmorskim od Dziwnowa po Niechorze.

Kolej obsługuje także wiele miejscowości podmiejskich mających charakter ośrodków wypoczynku świątecznego. Rozwinęły się one często w tych miejscach, gdzie linia kolejowa przecina rzekę lub zbliża się do jeziora (np. Świder, Urle, Rybienko, Pomiechówek i Nieporęt koło Warszawy, Puszczykowo kolo Poznania).

Ototuc* ośrodków Życie gospodarcze, społeczne i kulturalne skupia się w znacznym „aiułnbtraeyjnych _st_opni_{U w} ośrodkach administracyjnych, dlatego warto na zakończenie omówić ich wyposażenie w koleje. Zmieniło się ono w wyniku reformy podziału administracyjnego w 1975 r. Wszystkie dawne miasta wojewódzkie znajdowały się przy głównych liniach kolejowych i były węzłami kolejowymi —z miasta wojewódzkiego wychodziły linie kolejowe średnio w 5,6 kierunkach (liczba kierunków wynosiła od 3 do 11, maksymalną odznacza się Wrocław).

Nowo kreowane miasta wojowódzkio mają jut gorsze położenie w sieci kolejowej, średnia liczba kiorunków wynosi tu 3,8, przy czym zróżnicowanło położenia jest znacznio większo. Niektóre nowe miasta wojowódzkio są ważnymi węzłami kolejowymi (np. Toruń, Piła 1 Legnica — po 7 kierunków), jednak aż 6 z nich nie pełni funkcji węzłów kolejowych, a 4 dalsze są węzłami tylko ¹ z uwagi na to, że linie wąskotorowe stykają się w nich z linią normalnotorową. Najgorsze położenie ma Łomża —przy ślepym zakończeniu drugorzędnej Unii kolejowej. Natomiast wszystkie miasta wojewódzkie są węzłami drogowymi i komunikacji autobusowej, która gra tym większą rolę, im bardziej niekorzystne jest położenie danego miasta w sieci kolejowej.

W Polsce Ludowej obsługa transportowa ośrodków administracyjnych uległa poprawie. Nowe linie normalnotorowe podniosły centralność położenia Kielc, Rzeszowa i Tarnobrzega. Zmniejszyła się natomiast liczba kierunków obsługiwanych przez kolej w Bydgoszczy, Gdańsku, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu, z powodu likwidacji kolejek wąskotorowych, a w Krakowie i Toruniu z powodu zamknięcia lokalnych linii normalnotorowych.

Bardziej widoczna jest poprawa obsługi pod względem częstotliwości ruchu i dzięki tworzeniu nowych połączeń dalekobieżnych. Wszystkie dawne miasta wojewódzkie są połączone bezpośrednimi pociągami pospiesznymi lub ekspresowymi z Warszawą, a przeważnie takie z sąsiednimi miastami wojewódzkimi (por. tabl. 59, s. 245). Spośród nowych miast wojewódzkich dwa nie mają bezpośrednich połączeń kolejowych z Warszawą (Elbląg, Płock), a 7 jest połączonych ze stolicą tylko pociągami osobowymi (Chełm, Gorzów Wielkopolski, Krosno, Łomża, Ostrołęka, Suwałki, Zamość).

Wzajemne powiązania nowych miast wojewódzkich nie są jeszcze w pełni dostosowano do ich funkcji. W województwach zachodnich i północnych przeważają połączenie kolejowe, w województwach centralnych i wschodnich często jedynym środkiem transportu, łączącym sąsiednie miasta wojewódzkie, jest samochód.

Połączenia niższego szczebla, miast wojewódzkich z siedzibami gmin i gmin między sobą, są domeną transportu samochodowego, zwłaszcza w nowo utworzonych województwach. Kolej natomiast zachowuje priorytet w obsłudze przewozów dalekobieżnych, międzyregionalnych i międzynarodowych oraz w obsłudze masowych przewozów w aglomeracjach miejsko-przemysłowych.

SIEĆ DROGOWA

Sieć drogowa rozumiana jako sieć wszystkich dróg lądowych, poza szynowymi, obejmuje najrozmaitsze rodzaje dróg, od autostrad po ścieżki piesze i rowerowe. Jest to najbardziej rozgałęziona sieć transportowa, która mogłaby nawet, choć z trudem, obsłużyć wszystkie potrzeby transportowe kraju, nie zawsze Jednak w sposób ekonomiczny. Dlatego w ramach racjonalnego podziału pracy sieć drogowa służy głównie przewozom na bliższe odległości oraz przewozom nłemasowym, zindywidualizowanym. Zaspokaja również w największym stopniu potrzeby indywidual nogo ruchu osobowego.

Łącznie dróg kołowych dostępnych dla pojazdów dwuśladowych (samochodów, traktorów, wozów) oraz ulic miejskich i wiejskich jest w Polsce około 1,4 min km. Są to przeważnie wąs-73    kie drogi gruntowe, służące gospodarce rolnej i leśnej. Dróg pu-