skanuj0014 (98)

164 7. Ruch turystyczny

Według Y. Mansfelda [1992a] turystyka związana z odwiedzaniem obiektów lub kompleksów przemysłowych może być również traktowana jako element polityki rewaloryzacyjnej obszarów przemysłowych pozostających w głębokim kryzysie i podlegających restrukturyzacji (np. Hajfa w Izraelu). Wydaje się, że tego typu polityka turystyczna może być w przypadku Polski rozwijana w Łodzi [Kaczmarek 1995, 122], a zwłaszcza w Zagłębiu Wałbrzyskim (z czasem również w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym).

W skład turystyki poznawczej wchodzą również zachowania związane ze zwiedzaniem nie tylko muzeów, ale wystaw i targów przemysłowo-handlowych. Wielkimi terenami wystawienniczymi dysponują przede wszystkim duże miasta zachodnioeuropejskie i północnoamerykańskie, a o rozmiarach tej formy spędzania wolnego czasu może świadczyć to, że w 1990 r. wszystkie wystawy i targi, jakie odbyły się w Paryżu, odwiedziło aż blisko 7,8 min osób [Butowski 1993, 95].

Turystyka uzdrowiskowa

Początki turystyki uzdrowiskowej sięgają czasów starożytnych. Chociaż postęp w naukach medycznych sprawił, że balneologia straciła nieco na znaczeniu w leczeniu niektórych chorób, wyjazdy do uzdrowisk nadal należą do częstszych powodów wyjazdów turystycznych [Carfis 1986]. Podstawową cechą turystyki uzdrowiskowej jest znaczna koncentracja miejscowości uzdrowiskowych, które najczęściej są położone w górach i na obszarach wyżynnych, nieco rzadziej na terenach nadmorskich i nizinnych. Miejscowości uzdrowiskowe są odwiedzane również przez inne kategorie turystów, np. w polskiej części Karpat 40,1% odwiedzających uzdrowiska stanowili kuracjusze, a w kurortach francuskich w Masywie Centralnym ich udział wyniósł 23,1% [Groch 1995, 41]. Specyficzną cechą turystyki uzdrowiskowej jest uprawianie jej głównie przez osoby w średnim wieku i starsze. Wśród kuracjuszy odwiedzających np. Krynicę aż 80,6% stanowiły osoby w wieku 30-65 lat, 2,8% mające ponad 70 lat i jedynie 1,8% osoby liczące poniżej 15 lat [Kostrzewa, Wiluś 1992, 72]. Wyjątkiem są oczywiście uzdrowiska leczące choroby wieku dziecięcego (np. Rabka i Głuchołazy w Polsce, Janske Lazne w Czechach). Inną specyfiką ruchu turystycznego do uzdrowisk jest większy w nim udział kobiet niż mężczyzn. Wynika to po części z większej dbałości kobiet o zdrowie, jak również jest skutkiem przedwczesnej umieralności mężczyzn (nadwyżka kobiet jest szczególnie widoczna wśród starszych kuracjuszy). Kolejną cechą turystyki uzdrowiskowej jest jej mniejsza sezonowość niż w przypadku turystyki wypoczynkowej i poznawczej. Oznacza to, że liczba kuracjuszy w poszczególnych miesiącach jest raczej zbliżona, co ma istotne znaczenie dla efektywnego wykorzystania siły roboczej, kosztów funkcjonowania obiektów leczniczych i towarzyszących, pozyskiwania równomiernych wpływów od turystów itp. Inną specyfiką tej formy turystyki jest jej na ogół krajowy charakter. Wiąże się to z czę-