166 7. Ruch turystyczny
Według autora na miano turystyki miejskiej zasługują jedynie zachowania turystyczne wynikające z ostatniego sposobu rozumienia podanego terminu. Chociaż początków turystyki miejskiej można doszukiwać się zapewne w starożytności i w średniowieczu, tak naprawdę zaczęła ona się rozwijać dopiero w XIX w. Jak podają A.S. Burkart i S. Medlik [1974], tak traktowana turystyka miejska powstała częściowo jako następstwo wspomnianych wcześniej (rozdział 4) grand tours, jak również jako konsekwencja tzw. pielgrzymek artystycznych do Włoch (podejmowanych już w XV-XVI w. przez osoby zainteresowane pozostałościami kultury antycznej). Motywem wyjazdów do miast uważanych za atrakcyjne z punktu widzenia turystyki miejskiej było pragnienie znalezienia się w miejscach wymienianych przez poetów i pisarzy, przedstawianych na obrazach przez malarzy, sławnych z racji wystawianych sztuk teatralnych, znanych z racji ważnych wydarzeń politycznych itp. Tym samym turystykę miejską można traktować jako bliską turystyce kulturalnej (czasami nawet turystyce historycznej). Głównymi centrami turystyki miejskiej w podanym wyżej znaczeniu były w XIX w. przede wszystkim Paryż, Wiedeń, Londyn, Berlin, Sankt Petersburg, Mediolan i Budapeszt. Później do tej grupy dołączył niewątpliwie Nowy Jork. Ośrodkami turystyki miejskiej w sensie kulturowo-symbolicznym mogą być również miasta średniej wielkości, a nawet zupełnie małe. Przykładem może być np. Kazimierz Dolny, Szentendre (Węgry), Awinion (Francja) lub też Beverly Hills i Hollywood (Stany Zjednoczone) - miejscowości bardzo ważne dla amerykańskiej kultury masowej. Turystyka miejska czy też turystyka w mieście są w ostatnich latach przedmiotem licznych studiów geograficznych, czego dowodem mogą być opracowania wspomnianego już GJ. Ashwortha [1989, 1992], G.J. Ashwortha i J.E. Tunbridge’a [1990], Ch.M. Lawa [1992, 1996], L.R. Forda [1979] i S. Page’a [1995], a z polskich autorów S. Liszewskiego [1992], J. Stachowskiego [1992], J. Warszyńskiej [1992b] i J. Wyrzykowskiego [1992].
Turystyka ekologiczna (ekoturystyka).
Turystyka ekologiczna (ang. ecologicęl tourism ) lub też ekoturystyka jest bliska turystyce poznawczej. Jest ona na ogół rozumiana jako forma aktywności mająca na celu jednocześnie wypoczynek i poszerzenie wiedzy, przy czym aktywność ta jest podejmowana w małych grupach, które przez cały czas kierują się zasadą maksymalnego ograniczania ingerencji w środowisko (ekosystem), jak również, które pozostają pod kontrolą instytucji odpowiedzialnych za ochronę środowiska [Ecotourism 1996]. Z kolei S. Blangy [1997, 7] przytacza definicję amerykańskiego The Ecotourism Society, które rozumie ekoturystykę jako „turystykę na obszarach niemal nie dotkniętych działalnością człowieka, która musi uwzględniać wymogi ochrony przyrody oraz dobro miejscowej ludności”. Niektórzy autorzy szerzej rozumieją ekoturystykę, podając, że jest ona tożsama z tzw. turystyką zrów-