skanuj0021 (160)

Najczęściej wystarczy firmę jedynie zarejestrować, jako podmiot działalności gospodarczej, oraz wypełniać zobowiązania urzędowo-podatkowe. Od strony formalnoprawnej jest to taka sama sytuacja, jak w przypadku rejestrowania przedsiębiorstw handlowych. Do rzadkości należy koncesjonowanie czy licencjonowanie działalności spedytorskiej. Taka sytuacja występuje np. w USA, gdzie spedytor, obsługujący handel międzynarodowy droga morską, musi mieć licencję, wydawaną przez agencję rządową Federal Maritime Commission (FMC). Najczęściej jednak nawet tak podstawowe wymogi, jak kwaUfikacje czy finansowe zabezpieczenie nie są warunkami niezbędnymi do uruchomienia działalności spedycyjnej.

Nie dotyczy to z reguły firm, które starają się o status agenta celnego. Dostęp do wykonywania tej funkcji jest reglamentowany, poprzez konieczność uzyskania odpowiedniej licencji. Aby ją uzyskać, trzeba spełnić określone warunki, np. w postaci zdeponowania w banku pewnej sumy pieniędzy oraz ko-, nieczności zatrudnienia pracownika (ów), który ma zdany właściwy egzamin przed komisją, reprezentującą władze celne. W ten sposób dopuszczają one do współpracy tylko takie przedsiębiorstwa, które mają zaplecze finansowe oraz odpowiednie przygotowanie do współpracy z urzędami celnymi.

Można też wspomnieć o innych wyjątkach. Na przykład w transporcie lotniczym istnieje funkcja agenta towarowego IATA. Spedytor, aby uzyskać status agenta, musi złożyć w IATA aplikację, w której podaje wiele szczegółów, dotyczących sytuacji swego przedsiębiorstwa (stan finansowy, obroty ładunkowe, struktura organizacyjna, struktura zatrudnienia, perspektywy rozwoju itp.). Po zaakceptowaniu wniosku i przyznaniu przez IATA spedytorowi statusu agenta towarowego, może on zawierać umowy z przewoźnikami, zrzeszonymi w tej organizaqi (Cargo Agency Agreement), które między innymi zawierają stawki specjalne niższe niż zawarte w oficjalnych taryfach lotniczych. Stosunki między przewoźnikami a agentami regulują specjalne rezolucje IATA, które określają prawa i obowiązki stron, a także procedury i wymogi w stosunku do agentów. Są to tzw. Cargo Agency Rules.

Z kolei amerykańska ustawa żeglugowa z 1984 r., znowelizowana w 1998 r., usankcjonowała istnienie NVOCC (Non Vessel Operating Common Carrier), w której to roli występują najczęściej właśnie spedytorzy międzynarodowi. NVOCC działają w transporcie morskim. Zgodnie z ustawą, NVOCC jest: 1) publicznym przewoźnikiem (nie będąc armatorem i nie posiadając własnych statków), 2) morskim pośrednikiem transportowym oraz 3) załadowcą¹⁷⁹.

NVOCC, po uzyskaniu licencji Federal Maritime Commission, uzyskują przywilej, tak jak dysponenci ładunków, zawierania z armatorami liniowymi kontraktów serwisowych i ustalania dla swoich klientów własnych stawek taryfowych, które mogą różnić się od stawek przewoźników morskich. Musi jednak taką taryfę zarejestrować w FMC, a rejestr ten jest publicznie dostępny.

¹⁷⁹ Szerzej na temat NVOCC, który występuje tylko_w USA - Podręcznik spedytora..., rozdz. VI.

178