skanuj0033

7.3.3. Skażenie powietrza, wody i gleby

Zanieczyszczenia środowiska powstają w wyniku emitowania przez pojazdy gazów spalinowych oraz pyłów przy ścieraniu opon, hamulców i nawierzchni dróg.

Do związków chemicznych, które dostając się do atmosfery wpływają szkodliwie na organizmy ludzkie i zwierzęce oraz pośrednio na skażenie gleby i roślin należą głównie [4, 24]: tlenki węgla,

-    tlenki azotu,

-    węglowodory, tlenki siarki, dwutlenek węgla,

-    związki azotu.

Zwiększone stężenie spalin w otwartym terenie występuje w pasie szerokości 20 m po obydwu stronach jezdni. Przy niesprzyjających warunkach klimatycznych, jak mgła, zachmurzenie, niekorzystny kierunek wiatru, pas ten dochodzi, a nawet przekracza szerokość 50 m, a w warunkach miejskich 100 m. Znaczny spadek zanieczyszczenia atmosfery, do 90% następuje na przestrzeni 30 m od jezdni.

W pobliżu ruchliwych ulic i dróg w glebach występuje akumulacja metali ciężkich: cynku, ołowiu, miedzi, chromu, a także manganu, żelaza i molibdenu.

W glebach tzw. gruzowych, na zieleńcach przyulicznych zawartość cynku, ołowiu i miedzi pojawia się do głębokości 90 cm, przy czym największe skupienie notuje się na głębokości do 20 cm. Dla porównania w glebach uprawnych na głębokości 90 cm metale ciężkie występują w ilościach kilkakrotnie mniejszych i śladowych.

Istotną rolę odgrywa odległość od jezdni, np. zawartość cynku na głębokości 20 cm w miejscu oddalonym od jezdni 25 m jest dwukrotnie wyższa aniżeli w odległości 50 m. Żelazo i molibden kumulują się głównie tuż pod powierzchnią /lenni do głębokości 5 cm; stężenie to w stosunku do gleb uprawnych jest ponad i Iwukrotnie wyższe.

Pojazdy mogą powodować bezpośrednie skażenie wody i gleby poprzez wy-i mki oleju, smarów i paliwa. Takie sytuacje zdarzają się przede wszystkim w c/.isie awarii pojazdów i wypadków drogowych, w niewielkim stopniu pojawiają Mg także podczas normalnego ruchu.

Ochrona środowiska przed skażeniem powietrza, wody i gleby polega przede wszystkim na ich eliminowaniu lub zmniejszaniu już w momencie powstawania. W tym celu wprowadza się odpowiednie ulepszenia w konstrukcji silników oraz rodzaj paliwa o ograniczonej zawartości ołowiu, a oleju o niskim udziale siarki.

Ograniczenie emisji zanieczyszczeń osiąga się przez stosowanie pasów zieleni, pr/y zachowaniu możliwości przewietrzania dróg.

Należy zadbać o możliwość usuwania zanieczyszczeń szczególnie poprzez oczyszczanie odprowadzanych z korony drogi skażonych wód, tak w czasie stałej eksploatacji, jak i w czasie wypadków drogowych, ażeby uzyskać żądany efekt.

Wody z drogi odprowadza się do odpowiednich basenów lob /bierników /inm nych o szczelnych ścianach i dnie. Powstały na dnie os,rui wywo/l się, wodę odprowadza. Sporadycznie stosuje się także rozwiązania w posiani obetoiiewn nych rowów, które służą do ujęcia skażonej wody lub wycieków łowni/ys/gnych wypadkom drogowym. Rowy takie mają zastawki, które w razie potrzeby /nmy kają zagrożony odcinek.

Ze względu na skażenie gleby w sąsiedztwie dróg konieczna jost inzygn.u.|n / wielu upraw, gdyż plony okazują się szkodliwe dla zdrowia. Najmniej naiażoiie na skażenie są zboża, najwięcej owoce, warzywa, a także trawy łąk użytkowane jako pasza.

7.3.4.    Wpływ drogi na florę i faunę

Skażenia powietrza wody i gleby mają ujemny wpływ na rośliny i świni zwie rząt. Droga w sposób szczególny zagraża ekosystemom leśnym, nie p(.)/osłn|g< bez ujemnych skutków także dla pól, łąk i wód powierzchniowych.

Rośliny odczuwają skutki eksploatacji dróg podobnie jak sąsiedztwo obiektów przemysłowych. Odporność roślin obniża się pod wpływem gazów i pyłów, nasię puje opadanie liści a nawet zamieranie.

W stosunku do dziko żyjących zwierząt oddziaływanie drogi jest bardzo nloku rzystne. Poza tym, że ulegają one często wypadkom, zatruwają się spalinami l zanieczyszczonym pokarmem. Podejmowane są liczne działania chroniąc e zwie rzęta w sąsiedztwie dróg. Wzdłuż autostrad i dróg szybkich zakładano •..| ogni dzenia uniemożliwiające wtargnięcie zwierząt na drogę, co jest niebo/,pioc/ne dlu nich, a także dla kierowców. Równocześnie jednak należy zapewnić zwloi/ęloni możliwość przekraczania drogi. W tym celu wykonuje się specjalno pi/o|scln podziemne np. dla płazów oraz nadziemne. Korzystne jest łączenie takich pi/e|*v z ciekami wodnymi lub z drogami gospodarczymi.

7.3.5.    Zagrożenie użytkowników dróg i mieszkańców

Droga stanowi niezbędny dla normalnego funkcjonowania gospodaikl element infrastruktury. Poza niepodważalnym znaczeniem sieci dróg dla społeczeństwu, stają^się one jednocześnie zagrożeniem dla zdrowia, a nierzadko i życia lud/l W celu zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom dróg ora/ mieszkańcom sąsiadujących z drogą terenów stosuje się szereg środków, do których /alk /yć można:

-    bezkolizyjne skrzyżowania dwupoziomowe,

-    oznakowania świetlne i dźwiękowe,

-    kładki dla pieszych lub przejścia podziemne,

-    ogrodzenia autostrad i dróg szybkich,

-    prawidłowe obsadzenia dróg, z zachowaniem widoczności na ski/yź( >w. u d; u 11,

-    osłony przeciw zaspom śnieżnym, kontrolo nn bu i niani i |>oju/dów, odpowiednie iii/gd/ene jurkingi.

mi