Koncepcje zarządzania strategicznego 27
produkcji i prospekcji na rzecz projekcji przyszłości, tj. formułowania wizji, misji i filozofii zachowania wyrażającej się w dążeniu do identyfikowania wyzwań przyszłości i natychmiastowego reagowania na nie, a nawet ich antycypowania i wyprzedzenia. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w programowaniu wielowariantowych scenariuszy w odniesieniu do warunków, w których podmiot będzie funkcjonować30.
Można więc przyjąć, że zarządzanie strategiczne stanowi kompleksowy, interdyscyplinarny, wieloszczeblowy i wielofazowy proces formułowania strategii31. Istota tego procesu sprowadza się do integracji wszelkich orientacji, wymiarów i ocen podmiotu gospodarującego, tj. faz formułowania strategii, implementacji i kontroli strategicznej. Rozpatrując procesowo problematykę zarządzania strategicznego można powiedzieć, że łączy ono wszystkie płaszczyzny zarządzania, tj. zarządzania technicznego (koordynacja technologii, informacji, zasobów ludzkich i zasobów finansowych), zarządzania podsystemem społecznym (zarządzanie polityczne, statusem, władzą, kadrami, nagrodami) i zarządzania kulturą (tworzenie, utrzymywanie zbioru wspólnie podzielanych wartości, poglądów, założeń, które wpływają na zachowania pracowników danego podmiotu). W zarządzaniu strategicznym artykułuje się twierdzenie, że strona społeczna przedsiębiorstwa jest równie ważna jako strona techniczno-ekonomiczna. Niektórzy w tym umyśleniu idą dalej i uważają, że inwestowanie w podsystem społeczny jest bardziej efektywne od ekonomicznych reguł rynku bądź formalnych reguł biurokracji32. Teoretycy zarządzania koncentrują swoją uwagę zwłaszcza na potencjale konkurencyjnym podmiotu tworzonym w kontekście struktury i kultury organizacyjnej, kluczowych kompetencji i przewagi konkurencyjnej, jak również identyfikacji podstawowych czynników zmian otoczenia międzynarodowego, krajowego i lokalnego określających obecną i przyszłą pozycję konkurencyjną przedsiębiorstwa.
W literaturze przedmiotu uważa się, że dotychczasowe paradygmaty, klasyczne podejścia do budowania i realizacji strategii wymagają w XXI wieku zweryfikowania, a nauka i praktyka zarządzania stają przed kolejnymi wyzwaniami33:
1. Polityka państwa, rozwój sektorów gospodarki i tworzących je przedsiębiorstw
pozostają pod coraz silniejszym oddziaływaniem otoczenia globalnego.
2. W warunkach globalizacji klasyczna analiza strategiczna i jej instrumentarium pozostają niedostosowane do funkcjonowania gospodarek i przedsiębiorstw.
30 Ibidem, s. 303.
31 L. Jakubów, Istota i geneza zarządzania strategicznego, [w:] Zarządzanie strategiczne... op. cit., s. 19.
32 Por. Ibidem, s. 19.
33 Zob. A. Lozano, op. cit., s. 80-81.