SNC03669

Poziomy gradient temperatury generuje powitanie niczcrowego gradientu ciśnienia atmosferycznego, pod wpływem którego powietrze zaczyna się przemieszczać.

(idy powierzchnia ziemi jest jednakowo nagrzana, w powietrzu zalegającym nad nią poziomy gradient temperatury jest równy zeru, odległości między powierzchniami i/oharycznymi są jednakowe i gradient ciśnienia także jest równy zeru (rys. 7.16a). Gdy

Rys. 7.16. Powstawanie bezpośredniej cyrkulaqi termicznej

DIH

^e***k2S

^ss^

na

cząwszyodn ilne wiatiyw* ów niżowychli :h wskaJipn lionowe i poa! sstrzennej roi niary są ogra»| większej |§ va t zjawisk

toUd*3

cb szeroH

na skutek nierównomiernego nagrzewania podłoża powstanie pozioma różnica temperatury, to temperatura powietrza zalegającego nad ciepłym podłożem jest wyższa niż powietrza leżącego nad chłodną powierzchnią. Ciepłe powietrze ma mniejszą gęstość niż chłodne i dlatego odległości między powierzchniami izobarycznymi są w nim większe. W swobodnej atmosferze pojawia się poziomy gradient ciśnienia. Nad ciepłym podłożem pojawia się górny ośrodek wysokiego ciśnienia, nad chłodnym - niskiego (rys. 7.16b). Powietrze zaczyna przemieszczać się górą z wyżu do niżu. Odpływ powietrza powoduje pojawienie się przyziemnego niżu, z którego powietrze unosi się ku górze wypełniając powstały tam niedobór masy. Jednocześnie tam, gdzie powietrze górą napływa, a następnie osiada, przy ziemi tworzy się ośrodek podwyższonego ciśnienia. Taki układ ciśnienia generuje przyziemny przepływ powietrza w kierunku przeciwnym niż przepływ górny (rys. 7.16c). Powstaje bezpośrednia cyrkulacja termiczna.

Przykładem cyrkulacji termicznej są bryzy - wiatry występujące na wybrzeżach dużych zbiorników wodnych: oceanów, mórz, a nawet rozległych jezior, zmieniające swój kierunek wciągu doby. Powstają tam, gdzie sąsiadują ze sobą obszary o skrajnie różnej temperaturze podłoża. W porze dziennej, gdy ląd jest cieplejszy od wody, w warstwie

151