DSC00211 (18)

Rys, 6Z. Siła poziomego gradientu ciśnienia: F₂-F,; inne objaśnienia tekście

Oznaczając przez P_N poziomy gradient ciśnienia otrzymujemy:

(znak - wprowadzamy dla oznaczenia, że przyspieszenie skierowane ciśnienia wysokiego do niskiego). Jest to wzór na przyspieszenie wywoi^ poziomym gradientem ciśnienia.

Jak widać, większemu przyspieszeniu podlega powietrze o mniejszej gęstość czyli powietrze cieplejsze albo też powietrze w wyższych warstwach atmosfer Potwierdzeniem tej zależności są np. silne prądy strumieniowe w górnej tropi sferze lub cyklony w szerokościach międzyzwrotnikowych.

Poziome gradienty ciśnienia P_N w atmosferze są znacznie mniejsze od pion* wych. Pamiętając, że stopień baryćzny (dla 0^SC) wynosi 8 m /1 hPa i przyjmując,* poziomy gradient ciśnienia wynosi 1 hPa /111 km, otrzymujemy stosunek poao mego do pionowego gradientu ciśnienia rzędu 1: 10 000. Oznacza to, że pra założonym tu polu ciśnienia powierzchnie izobaryczne wznoszą się o 1 ma c odległości 10 km.

6.3. Siła Coriolisa

Ciało przemieszczające się ruchem jednostajnym prostoliniowym z prędkośdł v nad obracającym się kołem z jego środka O w kierunku punktu A na obwodzi* koła znajduje się po czasie ł nad innym punktem obwodu koła —■ A', odległym od A o odcinek łuku AA' = s (rys. 6.3). Względem obracającego się koła dało wykonuje więc jakby dwa ruchy: ruch jednostajny na drodze O A = r (r — promil koła) oraz ruch na drodze AA! =* s. Ten drugi ruch — względem obracającego sit koła — stanowi zmianę ruchu jednostajnego, można więc traktować go jako przyspieszony ruch na obwodzie koła. Drogę s określa więc wzór na droffl w ruchu jednostajnie przyspieszonym:

gdzie:

a — poszukiwane przyspieszenie w ruchu względem nt>~