str005 (5)

6 Ćwiczenie nr ]

6 Ćwiczenie nr ]

Rys. 4 Naczyńko wago-

Eksykator (rys. 3) jest to grubościenne naczynie szklane z doszlifowana pokrywa, służące do przechowywania substancji higro-skopijnych. W dolnej części eksykatora umieszcza sie substancję silnie pochłaniająca wilgoć, np. pięciotlenek fosforu, silikażel, nadchloran magnezowy, chlorek wapniowy. Dzięki umieszczeniu jednej Rys. 3 Eksykator    z tych substancji atmosfera w eksykatorze jest pozba

wiona wilgoci. Dlatego można w nim przechowywać wysuszone próbki, suszyć próbki oraz studzić próbki

wyjęte z pieca przed ich zważeniem.

Butelki i słoiki służą do przechowywania roztworów i substancji stałych. Sa opatrzone w etykiety z nazwa przechowywanej substancji, jej wzorem chemicznym oraz stężeniem. Maja doszlifowane korki, które uniemożliwiają odparowanie cieczy i pochłanianie wilgoci z powietrza.

Naczyńka wagowe (rys. 4) sa stosowane do przygotowywania naważek oraz ich przechowywania.

1.1.2. NACZYNIA MIAROWE

Do ścisłego odmierzania objętości roztworów w analizie chemicznej służą: biurety, pipety i kolby miarowe. Do pomiaru objętości cieczy z mniejsza dokładnością, używa się cylindrów miarowych, a do odmierzania roztworów wskaźników służą wkra-placze.

Biurety (rys. 5) są to wąskie kalibrowane rury szklane o jednakowym przekroju na całej swej długości, służące do dokładnego odmierzania objętości roztworów. Dolna część biurety jest zakończona kurkiem szklanym oraz wąską rurką, przez którą ciecz wypływa na zewnątrz. Stosuje się również biurety, które zamiast kurka mają kilkucentymetrowa rurkę gumowa wraz z umieszczoną wewnątrz niej kulka szklana. Najczęściej sa używane biurety o pojemności 50 cm³. Maja one podzialkę wyrażona w cm³ i w dziesiątych częściach cm³. Objętość cieczy odmierzonej za pomocą biurety określa się na podstawie różnicy początkowego i końcowego poziomu najniższej części menisku cieczy.

Pipety (rys. 6) są to naczynia szklane, służące do pobierania i przenoszenia do innego naczynia określonej objętości cieczy. Sa wykonane w kształcie cylinderka szklanego, wyciągniętego po obu stronach w wąskie rurki. Górna rurka zawiera wytrawiona kreskę, wskazująca granicę podanej na pipecie objętości. Koniec dolnej rurki jest natomiast zwężony, co ma na-celu zmniejszenie szybkości wypływu cieczy. Stosuje się również pipety, które sa skalibrowane na całej długości.

Kolba miarowa (rys. 7) jest to płaskodenne naczynie o kształcie kulistym lub walcowatym z waska szyjka, na której znajduje się wyżłobiona kreska, wskazująca granicę, do której należy wlać ciecz, aby zajmowała objętość podana na kolbie. Kolby miarowe służą do sporządzania roztworów o dokładnie znanym stężeniu, czyli tak zwanych roztworów mianowanych.

Cylinder miarowy (rys. 8) jest to kalibrowana rurka szklana o jednakowej średnicy na całej długości, z rozszerzona podstawa. Służy do odmierzania objętości roztworów z niezbyt duża

dokładnością.

-

— 100

~—sa

I

Rys. 7. Kolba miarowa    Rys. 8. Cylinder miarowy Rys. 9. Wkraplacz

Wkraplacze (rys. 9) służą do przechowywania i odmierzania roztworów wskaźników. Sa to buteleczki szklane z doszlifowanymi korkami. Zarówno szyjka buteleczki, jak i korek, maja wyżłobienia. W celu odmierzenia kilku kropel roztworu wskaźnika należy ustawić korek w takim położeniu, aby wyżłobienie korka pokrywało się z wyżłobieniem szyjki buteleczki.

1.2. SPRZĘT CERAMICZNY

Do najpowszechniej stosowanego sprzętu, wykonanego z tworzyw ceramicznych, należą: tygle, parownice i moździerze.

Tygle (rys. 10) są to naczynia służące do prażenia osadów i próbek substancji, spiekania próbek z odpowiednimi substancjami chemicznymi itp. Najczęściej używa się tygli porcelanowych, ale w użyciu są również tygle niklowe, platynowe itp.

Parownice (rys. 11) są to najczęściej naczynia porcelanowe, służące do odparowywania roztworów. Stosuje się również parownice platynowe.

Moździerze służą do rozdrabniania substancji stałych. Najczęściej używa się moździerzy porcelanowych i agatowych.