5439979024

Nr 9

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY

269

i czas dostawy. Minimum jest to ilość, do której, jeżeli spadnie zapas magazynowy, należy len zapas uzupełnić, wystawiając na ten malerjał zamówienie do warsztatów, czy też nazewnątrz, wielkością odpowiadające „normie zamówienia". Minimum jest zatem ta ilość materjału, która wystarczy magazynowi na czas, w ciągu którego nowa partja tego materjału zostanie do magazynu przyjęta. Oczywiście stworzenie takiego wykazu materjałów stałego zapasu jest pracą bardzo dużą i trudną, ale nawet wykaz taki raz opracowany musi być stale kontrolowany i przerabiany, gdyż zużycie materjałów przez warsztaty może ulegać zmianom z roku na rok, a pozatem czasy dostawy materjałów dostarczanych zzewnątrz także mogą się zmieniać z rozmaitych powodów. Jeżeli jednak minima i normy magazynowe określać będziemy z pewnym zapasem, przeprowadzać stałą ich kontrolę, a następnie śledzić za sprawnem funkcjonowaniem zakupów magazynowych, możemy być pewni sprawnego funkcjonowania magazynu. Dla tej kontroli musi magazyn prowadzić oczywiście statystykę zużycie każdego materjału.

Każdy materjał wydany z magazynu do warsztatów jest wyceniany, a cena jego wystawiona jest na kwicie magazynowym (rys. 5).

WYDZIAŁ    Nr. Operacji    Nr. Zlecenia    Nr. Konta

Dnia

Nazwa materjału..................................... Nr. materjału

Ilość żądana Ilość wydana Koszt jednostki Koszt całkowity Magazyn pros^;my dostarczyć powyższe

Dnia.............................. do

Podpis

Otrzymał ............... zapotrzebującego

Kontrola    Koszty własne Wydano

Magazynu    Magazynier ......................

Kwit rozchodowy

Rys. 5.

Kwit magazynowy.

Jeżeli materjał został sprowadzony zzewnątrz, to cena kreślona jest na zasadzie rachunków dostawcy; gdy mater-)^a! dostarczany jest pizez warsztaty, to cena ustalona zosta-^|e według własnych kosztów wykonania.

Przedmioty uszkodzone wymagające naprawy oddawn-^ne są do magazynu i przechowywane w specjalnych pomiesz-^czeniach. W chwili, gdy warsztaty otrzymują zamówienie na ^naprawę, przedmioty te są opisywane przez kalkulatora, naprawiane w warsztatach i oddawane spowrotem na maga-²yn, który umieszcza je wtedy wspólnie z przedmiotami do-^remi, nadającemi się do użytku, określając jako cenę je-dynie koszt ich naprawy.

Wszystkie materjały dostarczane do magazynu z warsztatów, czy też od zewnętrznych dostawców, muszą podle* ^aać Przyjęciu przez odbiorcę technicznego w celu zapew-^n,er>ia im pełnej wartości użytkowej.

Oprócz materjałów, należących do stałego zapasu, ma-^^azyn posiada także przejściowo na składzie materjały za-^m°wione dorywczo przez warsztaty.

5. Biuro kosztów i list płacy.

Do biura tego przesyłane zostają wszystkie kartki robocze z warsztatów oraz wszystkie kwity magazynowe wycenione przez rachubę magazynową. Z tego materjału obliczony zostaje koszt wykonania każdego zamówienia w warsztatach. Praca wyceniania każdego zamówienia jest bardzo celową i pożyteczną, gdyż przedewszystkiem mamy możność przez porównanie kosztu wykonania obecnego zamówienia z poprzedniemi kontrolować korzyści, osiągnięte z usprawnień, a pozatem, porównywując koszty te z cenami na mieście, mamy wskaźnik prawidłowości sposobu wykonania i ewentualną podstawę do wyboru własnego wykonania, czy zamówienia na mieście. Przy porównywaniu cen własnego wykonania z cenami dostarczanych materjałów zzewnątrz, nie można opierać się jednakże na zwykłem zestawieniu ich wysokości. Może się zdarzyć, że przedsiębiorstwu opłaci się lepiej własne wykonanie po nieco nawet wyższej cenie, niż zamówienie tańszego przedmiotu nazewnątrz, gdyż niezależnie od wydania zamówienia nazewnątrz, przedsiębiorstwo będzie musiało tak, czy inaczej ponosić część kosztów ogólnych, mianowicie będzie musiało utrzymywać budynki warsztatów, obrabiarki, na których przedmiot byłby wykonywany, płacić personel techniczny i nadzorczy i t. p. Pozatem za wykonaniem własnem przemawia fakt, że można wtedy przedmioty pod względem technicznym wykonać zupełnie zgodnie z naszemi życzeniami.

Koszta ogólne są w niektórych przedsiębiorstwach obliczane procentowo od robocizny. Nie jest to system prawidłowy, gdyż nie brane są wtedy pod uwagę indywidualne koszta każdego warsztatu w porównaniu z drugim, czy indywidualne koszta każdej obrabiarki (koszta remontu, narzędzi. koszt prądu i t. p.). Dlatego też przy takim systemie ryczałtowym koszty zamówień nie są zgodne z rzeczywistością i mogą zatem prowadzić do błędnych wniosków. Systemem, który ujmuje wszystkie te powyżej wymienione czynniki, jest system maszynogodzin, który określa dla każdej obrabiarki, czy dla każdego pracownika ręcznego stawkę godzinową kosztów ogólnych; ze stawek tych oraz z liczby godzin pracy na każdym stanowisku obliczony zostaje koszt ogólny każdego zamówienia. Stawki te znacznie mogą różnić się pomiędzy sobą. Jeśli obrabiarka jest droga, zajmuje dużo miejsca, wymaga precyzyjnych narzędzi i dużo energji napędowej, to koszta ogólne na godzinę mogą wynosić kilka lub nawet kilkanaście złotych. Maszynogodzina zaś ślusarza, który tych wydatków prawie nie powoduje, wynosi zaledwie kilkadziesiąt groszy. Określenie stawek tych spoczątku organizacji jest trudne, lecz przez przeprowadzanie stałe bilansu kosztów ogólnych, w którym koszty odniesione na każdą obrabiarkę bilansują się z rzeczywistemi wydatkami ogól-nemi na tę obrabiarkę poniesionemi, mamy możność kontrolowania i korygowania tych stawek. Prowadzenie bilansu kosztów ogólnych ma tę także zaletę, że pozwala porównywać wydatki ogólne przewidziane z rzeczywiście poniesionemu

Poza kontrolowaniem wydatków ogólnych musi kierownictwo warsztatów kontrolować także całkowite wydatki eksploatacyjne. W tym celu należy podzielić wszystkie wydatki na pewną ilość kont buchalteryjnych, na które poszczególnie zbierane są koszta w postaci robocizny, materjałów i kosztów ogólnych. Wykonanie przylem przedmiotów na magazyn oraz wszystkie roboty, wykonywane na konta ogólne, nie mogłyby być tutaj bezpośrednio wliczane, gdyż wejdą one do kont eksploatacyjnych w formie przerobionego materjału, czy też w formie stawek maszynogodzinnych.

Co się tyczy szybkości określania kosztów, to koszt każdego zamówienia mamy w ciągu 3—4 dni po jego wyko-