344
18. ZBIORNIKI CIŚNIENIOWE, wg [7,15]
18.1. OBLICZANIE WYTRZYMAŁOŚCIOWE ZBIORNIKÓW
PARAMETRY ZADANE:
Pojemność zbiornika v, m1.
Ciśnienie obliczeniowe p , MPa.
O
Temperatura czynnika f0, °C.
Rodzaj czynnika.
Długotrwałość zbiornika r, lat.
Pozycja pracy.
DOBIERA SIĘ:
1. Klasa zbiomika=f(p0, ta) (tabl. 18.2.2).
Jeżeli dla ciśnienia obliczeniowego wynika z tablicy inna klasa niż dla temperatury obliczeniowej, to zbiornik należy zaliczyć do klasy, w której są stawiane wyższe wymagania.
2. Wstępne wymiary zbiornika i jego elementów (rys. 18.1.1)
2.1. Wstępna średnica wewnętrzna Dw i długość Lw zbiornika, mm Dw, Lw = i(v) (tabl. 18.2.1).
2.2. Wstępna średnica króćca wlotowego (wylotowego), mm dw ='/ 4 v/(n t3 60 t) 101,
gdzie - prędkość czynnika na wlocie (wylocie)
(tl = 2m/s dla wody, i? = 10 m/s dla powietrza); t - czas napełniania (opróżniania) zbiornika t$(15...20) min.
2.3. Średnica włazu (Dwł) dla zbiornika (Dw):
-dla D^51500mm D„i = 0,35D«, mm;
-dla 800$D„<1500 mm Dvi = 0,50Dw mm.
Średnica okrągłych włazów nie powinna być mniejsza od 400 mm, a wymiary włazów owalnych nie powinny być mniejsze niż 300x400 mm,
- dla Dw < 800 mm zbiorniki powinny mieć otwory, które umożliwiałyby oględziny i oczyszczanie ścianek zbiornika oraz usuwanie z niego brudu i osadów.
x - współczynnik bezpieczeństwa:
- dla stali z określonąudamością x = 1,65;
- dla stali z nieokreśloną udamością x = 1,80; z - obliczeniowy współczynnik wytrzymałościowy:
- dla miejsc całych (tj. nie mających złączy spawanych oraz osłabień otworami) z= 1,0;
- dla miejsc mających złącza spawane z przyjmuje się jako równy mniejszej z wartości z lub 2z2 • Przy czym 2z2 należy przyjmować nie większe niż 1,00,
gdzie zwspółczynnik wytrzymałościowy wzdłużnego złącza spawanego (tabl. 18.2.9); z 2- współczynnik wytrzymałościowy obwodowego złącza spawanego (tabl. 18.2.9); z dop- dopuszczalny współczynnik złączy spawanych ustalony dla zakładu, który otrzymał dopuszczenie do spawania naczyń ciśnieniowych (■ZdoP= 0,7...0,9);
(zakłady produkcyjne CHEMAR w Kielcach mają Zdop= 0,9). o- współczynnik zależny od /S = D,JDW (o=1 dla (ff $ 1,4). Wartości a=f(0) (tabl. 18.2.8).
3.2. Grubość ścianki wymagana, mm g=g0+c2+c3, c2 - naddatek grubości ścianki na ścienienie się pod wpływem działań mechanicznych i chemicznych. Naddatek Ci ustala jednostka opracowująca projekt zbiornika wg znanej szybkości ścienienia (mm/rok) oraz założonej długotrwałości zbiornika, c2=st; s = (0,02...0,1) mm/rok;
c3-naddatek grubości ze względu na występowanie w niej dodatkowych naprężeń, niezależnych od ciśnienia. Naddatek c3 także ustala jednostka opracowująca projekt zbiornika (zaleca się c3=0).
Rys. 18.1.1. Schemat zbiornika ciśnieniowego
3.3. Grubość nominalna wyrobu hutniczego, mm g„ >g + c,, c, -naddatek grubości ścianki równy odchyłce minusowej
dla grubości wyrobu hutniczego wg obowiązujących norm (tabl. 18.2.6); gn (tabl. 18.2.11).
3.4. Rzeczywista najmniejsza grubość ścianki, mm grz=g„-c,.
4. Wymiary dna (rys. 18.1.2, rys. 18.2.1) przyjmuje się wg tabl. 18.2.5 dla średnicy Dw określonej w p. 2.1.
4.1. Sprawdza się wymiary profilu dna (rys. 18.1.2)
//*50,18 Dz\ i?w$Dz; r*jO,l DZi gdzie
A-2 ga
( Q ~2&z\2| \2 Dz~grz
p I—2——2—r„
w~ Hz-gn.
Grubość ścianki płaszcza (króćca).
3.1. Grubość obliczeniowa, mm g0=Po Dw/(2,3kz /a-Po), gdzie k- naprężenia dopuszczalne, MPa.
Wartość dopuszczalnego naprężenia k w stalowych i staliwnych ściankach elementów dla temperatur nie przekraczających temperatury granicznej (380°C dla stali węglowych o zawartości węgla C< 0,25%) jest równa k=Re(t0)/x, gdzie: Rc(t0r najmniejsza gwarantowana granica plastyczności, MPa przy temperaturze obliczeniowej t„°C;
Re(,0)=f(Re>f0)=ARe; A=l,019-0,09^ -0,018 (^)? Wybrane stale stosowane w budowie zbiorników ciśnieniowych (tabl. 18.2.3), ich charakterystyki (tabl. 18.2.4).