strona (321)

Ryc. 9-2. Wieloczynnościowy elektrostymulator Dynatron 500. umożliwiający stymulację prądem wysokiego i niskiego napięcia średniej częstotliwości („metoda rosyjska”) i prądem interferencyjnym. Urządzenie jest skomputeryzowane, z możliwością programowania przez operatora, i składa się z oddzielnych modułów we wspólnej obudowie (udostępnione przez Dynantronics Corp., Salt Lakę City UT).

parametrów zabiegu można znaleźć w rozdz. 6.

Metodą względnie nową w porównaniu z pozostałymi jest MES (elektrostymulacja prądem mikroamperowym), polegająca na pobudzaniu mięśni prądem o natężeniu podprogowym. Sama koncepcja oddziaływania na ustrój prądem, którego parametry zbliżone są do naturalnych (tzn. natężenie mierzy się w mikroamperach). jest stosunkowo nowa (patrz rozdz. 5). (Ponieważ jest to nowa metoda, rozdział „Plan zabiegów” w pierwszym wydaniu podręcznika nie zawierał żadnych informacji na jej temat). Prąd o natężeniu kilku mikroamperów można uzyskać odpowiednio ustawiając pokrętło natężenia w zwykłym elektrostymulato-rze lub używając specjalnego aparatu do stymulacji tą metodą (ryc. 9-1).

W podsumowaniu należy stwierdzić, że jeżeli elektrostymulację zalecono, zaproponowano lub wskazano jako metodę leczniczą, wybór rodzaju prądu, trybu i parametrów zabiegu dla konkretnego pacjenta spośród całej gamy dostępnych metod należy do fizykoterapeuty. Układając plan zabiegów i planując ogólny przebieg rehabilitacji pacjenta nie należy się kierować autoreklamą producentów urządzeń.

Jak to niejednokrotnie podkreślałem, zabieg jonoforezy będzie bezpieczny i skuteczny jedynie wtedy, gdy zastosuje się prąd stały ciągły.

Nadźwiękawianie z reguły wykonuje się w trybie ciągłym. Ultradźwięki w postaci impulsów nie są lepszym rozwiązaniem z punktu widzenia korzyści klinicznych, lecz pozwalają zmniejszyć niebezpieczeństwo wystąpienia oparzeń okostnej i innych niepożądanych skutków ubocznych nadźwiękawiania.

Naświetlanie promieniami lasera malej mocy („zimnego”) wykonuje się sposobem ciągłym lub przerywanym (80 impulsów na minutę) w chorobach o ostrym przebiegu. W leczeniu zmian o charakterze przewlekłym można stosować impulsy wytwarzane 10-20 razy na sekundę.

Przedstawiając propozycje planu zabiegów, w większości przypadków nie uwzglę-

193