str (33)

H

II — S — C = N N₂

Cl — Si — H

Cl

c) O

II

H — C — O — H BH₃ S0₃ H₂Se

S. 128. Narysuj wzory elektronowe następujących cząsteczek, określ kształt reszty kwasowej oraz ustal, czy cząsteczki te są polarne:

a)    H₂S0₃, H₂S0₄;

b)    HN0₂, H₂C0₃;

c)    hcio₃, hno₃.

5.129. Cząsteczki S0₃ i S0₂C1₂ różnią się od siebie kształtem i momentem dipolowym. Ustal:

a) która z tych cząsteczek jest polarna, b) która z tych cząsteczek jest płaska. Odpowiedź uzasadnij.

A 5.130. Cząsteczki C₂H₄ i N₂H₄ różnią się momentem dipolowym: a(C₂H₄) = 0, K n₂h ₄) = 1,83 D. Wyjaśnij, na czym polega różnica w budowie przestrzennej tych cząsteczek.

5.131.    Cząsteczki C0₂ i N0₂ różnią się od siebie momentem dipolowym oraz łatwością tworzenia dimerów. Wskaż tę cząsteczkę, dla której fi — 0 oraz tę, która tworzy di-mery. Odpowiedź uzasadnij.

5.132.    Wyjaśnij, dlaczego CH₃OH rozpuszcza się w wodzie.

5.133.    Dlaczego wodór jest gazem biernym chemicznie, a chlorowodór aktywnym?

5.134.    Azot bardzo trudno reaguje z tlenem, powstający tlenek azotu (NO) natychmiast utlenia się do dwutlenku (N0₂), a ten bardzo szybko dimeryzuje. Wyjaśnij przyczyny tych zjawisk.

5.135.    Ustal, które z poniższych cząsteczek są rodnikami:

a) NO,    c) N₂0₄,

b) N0₂,    d) n₂o₅.

Spróbuj narysować odpowiadające im wzory elektronowe.

5.136.    Si0₂, główny składnik piasku, nie jest zbudowany z odrębnych pojedynczych cząsteczek, ale ma strukturę złożoną z wielu atomów, powiązanych ze sobą wiązaniami kowalencyjnymi. Spróbuj przedstawić wzór elektronowy fragmentu struktury Si0₂.

5.137.    Fosfor pierwiastkowy występuje w postaci cząsteczek P₄. Przedstaw strukturę tej cząsteczki.

5.138.    Cząsteczki tlenku fosforu(III) P₄0₆ i tlenku fosforu(V) P₄O₁₀ mają kształt czworościanu foremnego z atomami fosforu w narożach. Przedstaw struktury tych cząsteczek.

i.i.

Zadania testowe

5.139. Wiedząc, że prawidłowa jest tylko jedna odpowiedź, rozwiąż następujące problemy

1.    Wiązanie kowalencyjne niespolaryzowane występuje w cząsteczce:

a)    CaS,    c)    PH₃,

b)    NH₃,    d)    K₂0.

2.    Wskaż zestaw zawierający wyłącznie cząsteczki polarne:

a)    CS₂, H₂0, H₂S0₄; c) S0₂, H₂S, CH₃F;

b)    CH₂C1₂, S0₃, S0₂; d) C0₂, NH₃, HC1.

3.    Wskaż cząsteczkę mogącą tworzyć wiązania wodorowe:

a)    CH₄,    c)    PH₃,

b)    H₂S,    d)    HF.

4.    Wśród danych związków wskaż ten, który ma najniższą temperaturę wrzenia:

a)    SiH₄,    c)    S0₃,

b)    H₂S,    d)    HC1.

5.    Która z podanych cząsteczek nie jest płaska:

a)    S0₃,    c)    N₂,

b)    AsH₃,    d)    CS₂.

6.    Wybierz zdanie fałszywe:

a)    Fluor nie tworzy kationów.

b)    Jon S²~ ma większy promień niż atom S.

c)    Chlorek sodu jest zbudowany z pojedynczych cząsteczek NaCl.

d)    Cząsteczki C0₂ źle rozpuszczają się w wodzie, gdyż są niepolarne.

7.    Strukturę jonu wodorotlenkowego najdokładniej opisuje wzór:

a) OH		c)	•O — H
b)	O -— H	d)	IO H

8.    Wybierz zestaw cząsteczek będących dipolami:

a)    H₂0, C0₂, PH₃; c) H₂0, S0₂, NH₃;

b)    S0₃, NH₃, A1H₃; d) BeCl₂, H₂0, NH₃.

9.    Spośród cząsteczek H₂0, CH₄, H₂S i 0₂ wybierz najbardziej lotną:

a)    0₂,    c) H₂0,

b)    H₂S,    d) CH₄.

10.    Porównawszy budowę cząsteczek CH₄ i NH₃, można stwierdzić, że:

a)    NH₃ jest bardziej polarny i lepiej rozpuszcza się w wodzie;

b)    NH₃ jest mniej polarny i gorzej rozpuszcza się w CS₂;

c)    NH₃ jest bardziej polarny i lepiej rozpuszcza się zarówno w CS₂, jak i w wodzie

d)    NH₃ jest mniej polarny i bardziej lotny niż CH₄, bo ma mniejszą masę.

11.    Cząsteczka kwasu ortofosforowego(V) ma:

a)    6 wiązań o i    1    n,    c) 7 wiązań    c,

b)    7 wiązań (7 i    I    7t,    d) 5 wiązań    er i I 7t.

i.