4.1. WYKONYWANIE BUDYNKÓW O ŚCIANACH GLINOBITYCH
4.1.1. Prace przygotowawcze
4.1.1.1. Organizacja placu budowy. Wykonywanie ścian z gLiny ubijanej w deskowaniu jest najbardziej ekonomiczne wówczas, gdy na placu budowy znajduje się glina nadająca się do użycia (szczególnie wtedy, gdy budynek jest podpiwniczony, a glina wydobyta z wykopów będzie użyta , do wykonywania ścian). Dlatego pożądane jest lokalizowanie budynków z gliny tam, gdzie są pokłady odpowiedniej gliny.
Przed przystąpieniem do robót ziemnych i fundamentowych należy opracować plany organizacji placu budowy i mechanizacji procesów produkcyjnych wykonawstwa, które są zależne od wielkości i liczby obiektów projektowanych do wykonania, jak również od sprzętu posiadanego przez wykonawcę.
W planie organizacji placu budowy powinno być oznaczone miejsce składowania materiałów, a przede wszystkim miejsce na kopcowanie gliny. Na większych budowach glinę magazynuje się w kilku kopcach. Odległość kopców od wykopu pod fundamenty powinna wynosić 3;—4 m. W pobliżu kopców z gliną należy przewidzieć miejsce na materiały śchudzające (wypełniacze). Pomiędzy gliną i materiałami schu-dzającymi należy pozostawić miejsce na pomost zbity z desek do przerobu gliny. Wymiary pomostu powinny wynosić co najmniej 5,0X5,0 m. Przy pomoście umieszcza się zbiornik z wodą. W pobliżu pomostu do mieszania gliriy należy przewidzieć miejsce na przenośnik taśmowy lub wyciąg słupowy do podawania mieszaniny przerobionej gliny na pomosty robocze lub do zasobnika. Jeżeli glina ma być przerabiana mechanicznie, nie zachodzi potrzeba przewidywania miejsca na pomost drewniany, lecz wystarczy wyrównany plac o wymiarach 3X15 m. Przy wykonywaniu obiektu o większej kubaturze pożądane jest pozostawienie miejsca na tor do przewożenia gliny na plac do przerobu i odwożenie przerobionej mieszaniny glinianej do przenośnika. Ponadto należy przewidzieć miejsce na budynki gospodarcze oraz na składowanie materiałów niezbędnych do wykonania robót i do zabezpieczenia wykonywanych murów glinobitych przed wpływami atmosferycznymi.
4.1.1. Z Deskowanie ścian. W zależności od projektowanego budynku i od liczby takich samych obiektów przewidzianych do wykonania na danym terenie, wybiera się deskowanie do ścian glinobitych. Istnieje kilka rodzajów deskowań, z których najczęściej stosowane są deskowania długie. Za pomocą tych deskowań ściany glino-bite wykonuje się odcinkowo, przesuwając deskowania coraz dalej wzdłuż wszystkich ścian budynku. Następnie ustawia się deskowanie na wykonanych częściach ścian i ponownie ubija się warstwy gliny. Przestawianie deskowania trwa lak długo, aż osiągnie się odpowiednią wysokość ściany budynku. Ustawienie deskowań długich należy rozpoczynać od narożnika budynku.
Deskowań długich używamy przy wykonywaniu budynków pojedynczych i nietypowych. Do deskowań długich używa się desek o grubości 32 mm jednostronnie heblowanych.
Przy budynkach typowych, zgrupowanych na jednym terenie, najlepiej używać deskowań płytowych, którymi odeskowuje się wszystkie ściany na wysokość płyt.
Deskowania płytowe są znacznie droższe, ponieważ wymagają dużej ilości drewna,, lecz są opłacalne przy wielokrotnym użyciu.
Deskowania należy wykonywać z drewna suchego, a po wykonaniu należy je zaimpregnować preparatem przeciwwilgociowym w celu uniknięcia paczenia się przy nawilżaniu i pękania przy wysychaniu. Do wyrobu płyt deskowań płytowych można, stosować deski o grubości 25 mm.
Ściągacze górne i dolne w deskowaniach obydwu typów wykonuje się ze stali okrągłej, o średnicy około 16 mm, z nakrętkami. W deskowaniach długich ściągacze mogą być wykonywane z drewna, a zamiast nakrętek * mogą być stosowane kliny drewniane.
4.1.1.3. Pomosty robocze. Do wykonania ścian glinobitych, niezależnie, od rodzaju deskowań, należy przygotować pomosty robocze. Ustawia się je wzdłuż wykonywanych ścian zewnętrznych i wewnętrznych jednocześnie. Pomosty ustawia się wewnątrz budynku na kozłach (kobyłkach). Dla uniknięcia podnoszenia pomostów wykonuje się kozły tak wysokie, aby pomosty robocze były na pełną wysokość wznoszonej kondygnacji (rys. 10). Przy .stosowaniu tego rodzaju pomostów należy prze-
Rys. 10. Pomosty robocze na całą wysokość kondygnacji
widzieć wykonanie koryt zsypowych, przenośnych, długich i krótkich do zsypywania przerobionej gliny do deskowań. Koryta dłuższe stosuje się przy wykonywaniu dolnych części ściany, krótsze — przy ubijaniu górnych części ściany. Kozły wykonuje się przeważnie z okrąglaków, pomosty robocze zaś z desek o grubości co najmniej 36 mm.
4.1.1.4. Szablony okienne i drzwiowe. Przy wykonywaniu ścian glinobitych do otwo-róy okiennych i drzwiowych należy przygotować odpowiednie szablony.
Szablony wykonuje się z desek grubości co najmniej 36 mm w formie ram. Szerokość boku szablonu powinna być równa' grubości ściany. W celu -usztywnienia powinny być wykonane rozporki i krzyżulce (rys. 11). Szablony ustawia się na klinach, które następnie usuwa się w miarę osiadania i wysychania ścian. W budynkach o znormalizowanych otworach okiennych i drzwiowych powinno się stosować szablony rozbieralne, aby móc je wielokrotnie używać. Szablony powinny być od zewnątrz ostrugane i nasycone środkami impregnacyjnymi.