36 Wartość pieniądza w czasie
36 Wartość pieniądza w czasie
Dewaluacja i rewaluacja
Jeżeli zmiany takie dokonywane są z urzędu przez bank centralny, mamy do czynienia ze zjawiskiem dewaluacji (obniżenia wartości) lub rewaluacji (wzrostu wartości) pieniądza krajowego w stosunku do innych walut.
Pieniądz
dyspozycyjny
Pieniądz przyszły
Wartość pieniądza jest zmienna w czasie nie tylko pod wpływem różnych procesów inflacyjnych lub deflacyjnych. Jeżeli przyjąć, iż procesy takie nie występują, to i tak pieniądz stojący aktualnie do dyspozycji w formie gotówki ma większą wartość dla posiadacza niż analogiczna jego suma, która będzie zainkasowana w przyszłości (zostanie zwrócona w późniejszym okresie). Taki pieniądz może być bowiem już obecnie wykorzystany na działalność gospodarczą, dającą szansę zysków, tj. na powiększenie posiadanych zasobów finansowych. Niekiedy umożliwia wcześniejszą konsumpcję, pozwalając na osiągnięcie większej satysfakcji, aniżeli ze spożycia w przyszłości. Natomiast pieniądz, który zostanie zainkasowany dopiero w przyszłości, jest przez pewien czas zamrożony, a więc nie może być zadysponowany na cele dające szanse wcześniejszych korzyści. Im dłuższy jest czas zamrożenia pieniądza, tym odleglejszy termin możliwości dysponowania nim, tym mniejsza wobec tego jest jego aktualna wartość.
Pieniądz, którym można aktualnie dysponować, występuje w formie gotówki gromadzonej w kasach i na rachunkach bankowych firmy. Na równi z gotówką można traktować także pewne lokaty pieniężne (np. w krótkoterminowych papierach wartościowych), jeżeli istnieje szansa ich niezwłocznej zamiany na płynny pieniądz (np. przez odprzedaż na wtórnym rynku). Z kolei pieniądz o odroczonym terminie płatności występuje w dwojakiej postaci, tj. jako:
— należność u osoby oczekującej na zainkasowanie gotówki (u wierzyciela),
— zobowiązanie u osoby, która ma uregulować należność (u dłużnika).
Zjawiska te uzewnętrzniają się przy różnego rodzaju operacjach