Zzz1466

.    w T O

B. | Skład żółci

1. Kwaay żółciowe

a.    Pierwotne kwasy żółciowe (trłhydroksycholowy u ni z dlhydriihRycItfiioiif zoksycholowy) są syntetyzowane z cholesterolu 1 przekształcane W sole żółciowe w sposób opisany poniżej.

(1)    Cholesterol jest wchłaniany przez mlkrokosmki Znajdujące sic po stronie su. rowiczej (antyluminalnej) komórek nabłonka wątroby.

(2)    Kwasy żółciowe zostają sprzężone z tauryną lub ulicyną, tworząc sole żóldo-we.

(3)    Sole żółciowe są wydzielane czynnie do kanalików wydzielniczych nu bocznej (luminalnej) powierzchni hepatocytów, skąd przechodzą do przewodów Wiciowych.

(4)    Sole żółciowe nie rozpuszczają się w tłuszczach, w związku z czym pozostają w jelitach, dopóki nie osiągną jelita krętego, gdzie ulegają czynnej absorpcji (zob. VII C 2).

b.    Wtórne kwasy żółciowe powstają w wyniku dekoniugacji i dchydroksylncji pierwotnych soli żółciowych przez bakterie jelitowe. W wyniku tych procesów powstaje kwas dezoksycholowy oraz litocholowy.

2.    Barwniki żółciowe

a.    Bilirubina i biliwerdyna stanowią dwa podstawowe barwniki żółci. Są one metabolitami hemoglobiny wytwarzanymi w wątrobie i sprzężonymi z kwasem glu-kuronowym jako estry glukuronowe. W tej postaci są wydalane. Barwniki te nadają żółci złocistożółty kolor.

b.    Bakterie jelitowe metabolizują bilirubinę do urobiliny, nadającej stolcowi charakterystyczną brązową barwę.

c.    Jeżeli bilirubina nie jest wydalana, wówczas krąży we krwi i odkłada się w tkankach, wywołując żółtaczkę.

3.    Fosfolipidy (głównie lecytyna) stanowią, obok soli żółciowych, najważniejszy

składnik organiczny żółci.

a.    Fosfolipidy, nierozpuszczalne w wodzie, tworzą micele z solami żółciowymi, co umożliwia ich rozpuszczanie.

b.    Micele utworzone z soli żółciowych i fosfolipidów ułatwiają rozpuszczanie innych lipidów.

4.    Cholesterol stanowi ważny składnik żółci, mimo że występuje w małych ilościach.

a.    Cholesterol jest nierozpuszczalny w wodzie. Jego rozpuszczanie przed wydzielę niem do żółci umożliwiają micele soli żółciowych (zob. VII C 2).

b.    Wydzielanie cholesterolu z żółcią stanowi ważny mechanizm regulacji stężenia cholesterolu.

5.    Elektrolity. Skład elektrolitowy żółci jest podobny do składu elektrolitowego soku

trzustkowego i osocza (zob. IV B 1).

Krążenie jelitowo-watrobowe oznacza recyrkulację soli żółciowych z wątroby do je lita cienkiego i z powrotem. Krążenie soli żółciowych ma istotne znaczenie dla proce sów trawienia i wchłaniania tłuszczów (ryc. 43-1).

■■PI

L