2 ULTRADŹWIĘKI - WPROWADZENIE Ultradźwięki są lo drgania mechaniczna cząstek ośrodka wokół położenia równowagi o
ęstotllwośdach powyżej 18 kl-iz. W ośrodku sprężystym drgające cząstki przekazują częśc
energii sąsiednim cząstkom - drgania cząstek przemieszczają się w ośrodku tworząc falę ultradźwiękową
Fale ullrarifaylakowa mona rozchodzić sle MknW-OŚrodkach.malerialnych przenoszących
drgania sprężyste. Dla małych wychyleń cząslkl wokół położenia równowagi przyjmujemy, że ruch cząstek Jest harmoniczny.
c
c
a-wychylenlo chwilowe A-ampllluda wychylenia, to = 2nf -częstotliwość kątowa f-czas
X-wspólrzędna pokiżenla(drogl) c prędkość fali.
Prędkość drgania cząstki materialnej wokół położenia równowagi nazywamy prędkością akustyczną u (nie mylić z prędkością tali c)
(2.2)
U = — o raź cos(<dz — p)
Czas T, po którym wartości chwilowa powtarza|ą się nazywamy okresem. Faza <|> Jest lo wychylenie kąlowe przy którym drgająca cząstka osiąga chwilową wartość wychylenia.
Dliiuość fali X lo najmniejsza odleolośó między dwiema sąsiednimi drgającymi cząstkami znajdującymi się w lej samej (azle. Jeżeli fala rozchodzi się w ośrodku z prędkością C lo obowiązuje związek:
(2.3)
T-okres drgań. A-dlugość fali, f»1/T
W ośrodku nieograniczonym fale rilradłwlękowa rozchodzą się za swego inódla w sposób przestrzenny. Sąsiednie cząstki drgająca w tej sama| fezie tworzą powierzchnię falową. Jeiell powierzchnia falowa tworzy płaszczyznę prostopadłą do kierunku rozchodzenia się fali - lo Jest lo lala plaska, opisana równaniem (2.1). W przypadku gdy powierzchnia falowe są wspólśrodkowyml walcami lo mamy do czynienia z falami walcowymi.
Źródła o mały cli wymiarach (źródła punktowe) wytwarzają fale kulisie. Ich powierzchnia lalowe mają kształt współśrodkowych powierzchni kulistych ze środkiem w punktowym źródle fa. Dla (ol kulistych wychylenie cząstek maleje ze wzrostem odległości r od źródła
7
ULTRAME7