Image00008

16 Jer ty Trzebiński

bierny związane z rozumieniem innych będą (rudnic ja ze hądń łatwiejsze w zależności od związku wymaganych przy analizie informacji z podstawowy, mi elementami zaktywizowanych reprezentacji. Powyższe rozważania pro-wadzą do wniosku, że U TO nie musi być, w sposób lmmanentny, uniwer. salna. Dla dotychczasowych koncepcji uniwersalność UTO wynikała z zoło. żerna, że jej przedmiotem jest psychika ludzi "jako takich". Tylko nlepra. widlowości lub niedorozwój w myśleniu abstrakcyjnym bądi wczesne stadia rozwojowe mogły wyjaśnić istnienie odrębnych systemów UTO. W koncepcji skryptów przedmiotem odniesienia reprezentacji poznawczych Jest układ działań i zdarzeń społecznych. Wiedza o psychice występujących w nich aktorów nie tworzy wiedzy autonomicznej. Jest wmontowana w szerszą wie. dzę o tym układzie działań i zdarzeń, podobnie jak "technologiczna" wie. dza inżyniera-praktyka o prawach mechaniki wkomponowana jest w jego szerszą wiedzę o prawidłowościach konstruowania mostów 1 szkieletów żelaznych.

Można oczekiwać, że we współczesnych społeczeństwach, o różnych względnie autonomicznych sferach życia, może istnieć u jednostki wiele alternatywnych, ogólnych UTO, podobnie jak Istnieć może wiele "koncepcji Ja" t wiele "postaw" wobec obiektów społecznych. Formułując to konkretniej: odrębne układy działań i zdarzeń społecznych, w których Jednostko jest obserwatorem lub aktorem, prowadzić powinny do rozwoju odrębnych UTO. Rozwój tych systemów wiedzy_t jako reguła, nie polegałby na ich integrowaniu się w bardziej ogólny uniwersalny system, ale na Ich lepszym wkomponowaniu i rozbudowie w ranty reprezentacji danego układu społecznego. Powyższe rozważania posiadają następujące dalsze implikacje. Po pierw-^lz*' oczekiwećjnożna, ze UTO tym lepiej, tym subtelniej pozwala na ro« zumienie danej postaci, >m częściej postać ta pełniła rolę aktora opisanego w odpowiedniej skrypropodobnej reprezentacji, Jm bardziej główny łzył to aktor, Jub też im bardziej zachowanie postaci, które wymaga zrozum il-«ia, związane jest z treścią tej reprezentacji.

hęśż wyłącznie, bądź jako pie

t Po drugie, oczkować *oż.a, Z- UTO zawarte w danej reprezentacji. M*S8|3L!2E?^ **« tfcW na podstawie doświadczenia ze zna-Bgr    najczęściej, bądź najpełniej,

r*\/», rolę głównych sir torów zapisanych w

|<*J reprezentacji Reprezentacje iyęh *1*4,.,• postaci . pr**yi*s»Jw, t*. d4 w konsekwencji najlepszymi egzemplarzami prawidłowości edpewMów*) UTO. Dla mola lema tów życia rodzinnego Mą 10 „ajprawdopoóotaloj pen#, ct«i ojca, matki I najbliższego redzedsiwn, dla mnmmrn *yei« /*»#*•. wago mogą «o być zupełnie inne postacie, np, plerwezego ./.la, ulubcM* go profesora. Zmienność protoplastów wpływa rm zmienność łroóci wieó^ o psychice ludzkiej zakodowanej w różnych nie ta tema tac h,

'aAPo trzecie, można oczekiwać, że jeżeli cele aktorów sągłównym ele. men tom konstytuującym rcpre/nniac j^ ahrypuroodobną. to pe/iem rogMow wiedzy o celacht o Ich związkach, o ich hierarchii określa poziom roztai-dowy całej reprezentacji, kepra/eniat je te kształtują iią bowiem w |gg Hjg sób, żc oórodktem integrującym napawające Informacje są cele *n«łró*_t a informacje porządkowane ią w kategorie środków, warunków wy<ysą-cych, typowych przeszkód lip,

Jak w świetle koncepcji skryptów interpretować można dotychtczasowe badania nad UTO? By^ to badania wychodzące z fałszywych przesłonotf, Istnienie jednej, uniwersalnej UTO nie jest faktem immanentnte zawartym w prawach rozwoju poznawczego > społecznego jednostki, Jest to r«« zej fakt zachodzący w szczególnych warunkach, np, przy dużym homomorf lżone struktury społecznej, UTO nie jest też strukturą autonomiczną 1 nie Jasi budowana wg tak prostych zasad jak opis współsystąpowenia cech, Kogga lamośct wykrywane w sposobach opisu postaci ludzkich w dotychczasowymi badaniach UTO mogą być artefaktem metody, W badaniach tych osoba pro* szona jest bezpośrednio o oszacowanie sity związku cech psychicznych # podanych nazwach, w ogólności, lub w związku z abstrakcyjnym    n*

znanej Jej postaci, bądź dokonuje opisu znanych sobie postaci "jeko takich”

• tzri, bez określenia kontekstu opisu, za to cząsto prąy narzucanych abstrakcyjnych wymiarach do takiego opteu. W takiej sytuacji trudną dla ho. danego strategią postąpowanU jest przywoływania i pamtąrt i -zacowenie na wymiarach danych o znanych soblt oeobach, Jesi berd/o ,»r« ne stosowanie wtedy znacznie prostszych strategu, polegających na wybe-rzo Jasnego, nieskomplikowanego kryterium opisu Sg oceny. Tekla plum może być wartość cechi żaso^ opisu po-iaci jest wtedp aj wartości jej cech. Kryterium wartościowania zawsrt* może ■ |

Ul'.?;