Image105 (3)

Minęło ponad czterdzieści lat od chwili, gdy zbudowałem swój pierwszy w życiu odbiornik - oczywiście detektorowy. W ciągu tych kilkudziesięciu lat wykonałem setki różnych układów'; zawsze jednak były to urządzenia proste, na początku jedno-, dwutranzystorowc czy lampowe, później z udziałem układów scalonych. Do dzisiaj radiotechnika jest dla mnie prawdziwym hobby. Dlatego też, pomimo swojego wieku, czytam techniczne czasopisma dla początkujących, ale również specjalistyczne, jak choćby znakomity „Świat Radio” Wcześniej, oczywiście był „Radioamator” i „Krótkofalowiec”.

Antena ramowa

Ponieważ w swoim życiu wykonałem mnóstwo klasycznych układów odbiorników detektorowych, postanowiłem dla odmiany rozpocząć eksperymenty od wykonania anteny ramowej. W początkach radiotechniki (lata 20. | było ona często wykorzystywana w sytuacji, gdy nie było miejsca na rozwieszenie pełnowymiarowej anteny, czyli około 20-50mb drutu! W zasadzie nie nadawała się ona do odbioru detektorowego (chyba że w bezpośredniej odległości od silnego nadajnika), lecz przeznaczona była do radioodbiornika z przynajmniej I lampą.

W końcu kupiłem drut i wykonałem kilka demonstracyjnych układów'. Stare słuchawki 4kO nu szczęście już miałem. Zakupiłem również za niską cenę znakomite, całkiem „młode” słuchawki wycofane z wojska, bo chyba zaledwie dwudziestoletnie!

Instrukcję budowy wybrałem z książki inż. Adama Kosiarskiego „Odbiorniki detektorowe” z 1952 roku. Druk książki ukończono w miesiącu, w którym przyszedłem na świat!

Jak widać na tytułowej fotografii, antena to dwa skrzyżowane drewniane ramiona o rozstawie lm. Drut DNE l.OOmm nawinięty jest na wspornikach umocowanych na końcówkach ramion.

Dla fal długich należy nawinąć 25 zwojów. Jeśli wymiary anteny będą inne - ważne jest, aby długość przewodu wyniosła ok. 72m. Dla fal średnich - 10 zwojów, 29m.

Antena posiada działanie odbioru kierunkowego. W miejscowości, gdzie mieszkam (Michałowice k Ursusa), niestety nie odebrałem żadnego sygnału. Najbliższy nadajnik długofalowy (Radio Parlament) znajduje się we wsi Łazy, w gminie Lesznowola (potocznie, lecz mylnie zwany Raszynem). Odległość wynosi 10,3km. Dlatego też wybrałem się na nasłuchy w pobliże nadajnika. Zacząłem od bezpośredniej, możliwie technicznie bliskiej odległości, tj. tuż za ogrodzeniem radiostacji we wsi Łazy.

Do nasłuchów używałem anteny ramowej ustawionej na dachu samochodu osobowego (wysokość 150cm), diody germanowej OA5 oraz nowych słuchawek (20-lctnich TA 56-M o łącznej oporności 3,2kft). Uzyskałem dobry odbiór, choć nieszczególnie głośny. Trudno ocenić odległość od masztu nadajnika z powodu jego kolosalnych rozmiarów, ale było to ok. 200m. Działał również układ typu „dioda równoległe podłączona do słuchawek”. choć w tym przypadku do odbioru sygnałów musiałem jednym końcem podłączyć się do metalowej, ozdobnej listwy samochodu

Jadę dalej w kierunku Warszawy. Ustawiam się w Łazach, na granicy gminy Lesznowola i Raszyn: przy lesie od strony przeciwnej niż nadajnik. Odbieram sygnały, ale wyraźnie słabsze. Daje się również w tym przypadku zaobserwować zjawisko kierunku-wości odbioru anteny. Odległość od masztu ok. 1100 m.

Następnie przejeżdżam przez Las Sękociń-ski i zatrzymuję się po drugiej stronie we wsi Słomin.

Niestety, odbiornik milczy. Moje dziwne manipulacje z anteną i słuchawkami obserwuje małżeństwo w średnim wieku, które właś

nie przyjechało na swoją działkę. Gdy ściągam słuchawki i głośno ze smutną miną oświadczam, że niestety tu już Jedynki” nie słychać - ludzie ci z wielkimi oczami, wyraźnie pośpiesznie oddalają się w kierunku bramy. No cóż, normalnie ubrany człowiek, przy nowym samochodzie średniej klasy z takim dziwnym sprzętem radiowym to wyraźnie bardzo niebezpieczny temat. Ale czego się nie robi dla nauki! Odległość od masztu nadajnika wynosi ok 3km; w tym niestety ok. 1 km lasu (znaczne tłumienie sygnału) Potwierdza się uwaga / broszury pana Kosiarskiego, iż odbiór na antenę ramową możliwy jest w odległości I 2km od nadajnika dużej mocy. Aktualnie, praktycznie wchodzą w rachuhę jedyn e nasłuchy dwóch radiostacji krajowych: od rana do późnego

Odbiornik detektorowy 2

52 Październik 2006 Elektronika dla Wszystkich