Image111 (3)

Prezentowany układ ma kilka zastosowań. Może zastąpić dzwonek do telefonu lub też uzupełniać linię abonencką o dodatkowy układ przywołania abonenta. Po zmianie wartości niektórych elementów może być stosowany jako dzwonek do drzwi.

Opis układu

Schemat ideowy przedstawiony został na rysunku 1. Układ zrealizowano na jednym układzie scalonym I .SI 241. Rezystor Rl ma za zadanie rozładowanie kondensatora Cl po odłączeniu urządzenia od napięcia zasilania (40-80V/50Hz). Wary stor VR1 ogranicza napięcie zasilania do wartości nie większej niż I00V w sytuacji, gdy układ będzie działał z linią abonencką (ma ona pewną rezystancję), w innym przypadku nie należy go stosować. Warystor ten tłumi też chwilowe przepięcia w linii abonenckiej spowodowane wyładowaniami atmosferycznymi i innymi czynnikami. Diody Zenera Dl i D2 zapobiegają nieoczekiwanym generacjom dźwięku podczas np. rozmowy z innego aparatu. Po prostu układ zaczyna pobierać prąd po przekroczeniu napięcia 16V, a działać przy około 3DV. Diody te także zapobiegają tłumieniu sygnału podczas rozmowy, gdy układ jest stosowany jako dodatkowy generator lub w innym aparacie. Rezystor R2 ogranicza wartość

prądu do bezpiecznej dla układu scalonego wartości, wynoszącej ok. 30mA. Rolę taką pełni też kondensator PI, a dodatkowo powoduje, że układ będzie działał wyłącznie przy zasilaniu go napięciem przemiennym. Rezystor R2 ogranicza też prąd udarowy diod mostka prostowniczego wbudowanego w układ scalony. Kondensator C2 wygładza przebieg zasilający. Napięcie na nim nie powinno przekraczać 30V - bowiem wewnętrzna dioda Zenera jest na napięcie 26V. Nóżki l, 8 to wejścia mostka prostowniczego, a 2, 7 - to odpowiednie wyjścia. Kondensatory C3-C5, po dowolnym ich dołączeniu zworami wkładanymi na szpilki Jl, J2 i J3, ustalają częstotliwość modulującą. Można ją w przybliżeniu wyliczyć, korzystając ze wzoru:

f_sweep=750/(C3-t-C4-C5)

Warrości kondensatorów podajemy w nF, wartość częstotliwości uzyskujemy wtedy w Hz, np.

Jl	J2	JJ	F intcp | m|
X			11
	X		11
X 23
X	X		S,5
	X	X	7,4
X		X	7.4
X	X	X	43

pi	r_i |uiz|	f_I |klU)
skrajne min	.1,8	3
kodek	1.2	0,95
tkmjiic uiiiA 22LU	0,7	0,56

elementy. Jeżeli natomiast układ miałby być zasilany napięciem z sieci 230V - wtedy NIE należy montować warystora VRl, natomiast wartość kondensatora C l trzeba ZMIENIĆ na 220nF/400V MKSE, a w miejsce diod Dl i D2 wmontować zwory. Jeżeli zamierzamy wykorzystać urządzenie do pracy z linią abonencką, w miejsce poprzedniego układu przywołania, to należy dołączyć go za pomocą zacisków A, B. Jeżeli chcemy zastosować go jako dodatkowy układ przywołania, to dołączmy go równolegle do linii telefonicznej. Natomiast w zastosowaniu jako dzwonek do drzwi, po uprzednio odpowiednich zmianach na etapie montażu, układ dołączamy w miejsce poprzedniego dzwonka lub łączymy szeregowo z włącznikiem dzwonka i równolegle do sieci. Do zacisków BI i B2 dołączamy przetwornik piezoelektryczny o iinpedancji około 30k£ż lub zwykłą blaszkę piezo. W celu sprawdzenia konfiguracji dla linii abonenckiej możemy dołączyć układ poprzez rezystor I5kfl/!W do sieci 230V. Naiezy przy tym zachować należytą ostrożność! Jeżeli dysponujemy źródłem o napięciu przemiennym 40-90V - to dołączamy układ w celach testowych poprzez rezystor 600Q. Dołączając do linii abonenckiej, nie stosujemy tych rezystorów.

Szymon Janek

Rys. 1 Schemat blokowy wzmacnia

cza iampowo-mosfotowego

Wykaz elementów

R1........................1VK2

R2....................2,2kft 1W

R3.........................5kft

P1.......................22kflA

C1.................I jiF/250V MKSE

C2......................10|iF/35V

D1.D2....................16V I.3W

VR1.......................90V

US1 ......................LS1241

J-J3................szpilki i zworki

Potencjometr PI pozwala ustawić generowaną częstotliwość. Jest ona modulowana poprzez pierwszą o wartość większą o 20% wartości podstawowej. Częstotliwość tę można wyliczyć ze wzoru:

f_ l = 19000/( R3+P l)

Sumę rezystancji podajemy w kO, wynik uzyskujemy w kHz, a jej wartość po zmianie o 4/5, f_2=(4/5)*f_l [kHz].

Rezystor R3 ma za zadanie ograniczyć wartość częstotliwości do około 4kHz.

Montaż i uruchomienie

Układ można zmontować na płytce uniwersalnej. Jeżeli będziemy używać go do pracy z linią abonencką - montujemy wszystkie

58 Październik 2006 E.ektronika dla Wszystkich