Image16 (18)

Systemy ■

Moduły domu przyszłości

część 1

Przeglądając zasoby Internetu, można dostać zawrotu głowy od mnogości rozwiązań inteligentnego budynku. EIB. Lon Works. Dy NET, X-10, RadioBus to tylko niektóre ze stosowanych obecnie rozwiązań. Każde z nich ma swoje zalety i wady. Trzeba poświęcić dużo czasu, żeby dobrać rozwiązanie, które będzie najlepiej odpowiadać naszym wymaganiom. Moim zdaniem najlepszym rozwiązaniem dia domów jednorodzinnych, bo tym tematem mam zamiar zająć się w tej pracy, jest system EIB. Nic będę tu opisy wał cech tego systemu, ponieważ bardzo dużo można znaleźć w sieci. Obecnie dostępna jest ogromna ilość różnych elementów do tego systemu: przycisków, czujników, elementów wykonawczych, itp. Każdy znajdzie coś dla siebie. Niestety, nie ma róży bez kolców. Warto pizeczytać dokument znajdujący się pod adresem http:// w w w.eih.pl/bin/SMA R Tech_Aspekty_Ekono-micznejw_domach.pdf. Można się z niego dowiedzieć, z jakimi kosztami należy się liczyć, jeżeli zdecydujemy się na system EIB. Trzeba też skorzystać z usług wyspecjalizowanej firmy, ponieważ uruchomienie sieci EIB wymaga odpowiedniego oprogramowania (ETS). Ogólnie rzecz biorąc komponenty do tego systemu są bardzo drogie - proponuje lekturę jakiegokolwiek cennika komponentów EIB -np. pojedynczy przycisk firmy Gira kosztuje 58,68 euro * 4,07, to jest 238,83 zł (!).

I tu można się zastanowić: a może spróbować zbudować instalację (a właściwie moduły l inteligentnego budynku samodzielnie. W komfortowej sytuacji są osoby, które dopiero budują dom i mają dużo swobody w planowaniu. Okazją do montażu Systemu Automatyki Domowej (SAD) jest również remont mieszkania lub domu.

Z pomocą znowu przychodzi Internet. W tej pracy skupię się na tym, czego potrzebuję w moim domu. Oto elementy, które aktualnie najbardziej mnie interesują:

-    oświetlenie

-    ogrzewanie

-    wentylacja (klimatyzacja)

-    system alarmowy i sygnalizacyjny * instalacja antenowa, telefoniczna,

sieć komputerowa LAN Ostatni punkt nic jest elementem SAD, ale warto przy okazji zrobić porządek i w tych instalacjach.

Oświetlenie

Zazwyczaj wykorzystujemy kilka rodzajów źródeł światła; klasyczne żarówki, lampy halogenowe (oświetlenie zewnętrzne), świetlówki kompaktowe i klasyczne oprawy jarzeniowe. Zwłaszcza przy świetlówkach mamy prostą sytuację - sterowanie typu wlącz/wylącz, zazwyczaj przekaźnikowe. Nic ma tu możliwości regulacji natężenia świecenia jak w zwykłych żarówkach, chyba że zastosujemy stateczniki elektroniczne (tzw. UZS Układy Zapłonowo-Sterującc) z możliwością regulacji strumienia świetlnego (urządzenia współpracujące z systemem DALI np. HF-REGULATOR DALI TL-D/PL-L lub sterowane sygnałem 1-10V typu HF-REGULATOR TL-D/PL-L, oba produkowane przez Philipsa). W przypadku klasycznych żarówek możemy zastosować układy ściemniaczy, gdzie elementem wykonawczym będzie triak. Ponieważ z SAD zintegrowany będzie też system alarmowy, to czujki PIR można wykorzystać do detekcji obecności osób w danym pomieszczeniu. Czasem zdarza się, że wychodzimy z jakiegoś pomieszczenia, zapominając wyłączyć światło. SAD, po określonym czasie, wyłączy oświetlenie w tym pomieszczeniu. Potrzebujemy zatem następujących modułów:

-    moduł wykonawczy z wyjściami przekaźnikowymi (myślę, że obciążalność wyjść 1~2A/230VAC w zupełności wystarczy)

-    moduł wykonawczy z wyjściami typu triak z funkcją grupowej lub fazowej regulacji mocy (ściemnianie), dodatkowo można przewidzieć w tym module wyjście napięciowe 1 -10V do sterowania UZS

-    moduł wejść cyfrowych do podłączenia przełączników od światła (włącz/wyłącz). dodatkowo można pizewidzieć zastosowanie impulsatorów do nastawy intensywności świecenia żarówek (coś w stylu pokrętła do regulacji głośności w sprzęcie audio)

-    moduł czujnika rucłiu (PIR) - to omówię przy okazji tematu systemu alarmowego

-    czujnik natężenia oświetlenia

Ogrzewanie

Najpopularniejsze jest centralne ogrzewanie wodne. Źródłem ciepła są kully opalane węglem, gazem ziemnym lub olejem opałowym. Czasem do instalacji podłączony jest dodatkowo kominek z płaszczem wodnym Regulacja temperatury w pomieszczeniach odbywa się za pomocą zaworów' termostatycznych zamontowanych przy grzejnikach. Dodatkowo w- mieszkaniu (domu) oraz na zewnątrz zainstalowane są czujniki temperatury, sterujące mocą kotła, ewentualnie wydajnością pompy obiegowej, dzięki czemu utrzymywana jest zadana temperatura.

Do zdalnej zmiany ustaw ień zaworów termostatycznych można użyć specjalnych siłowników, montowanych na pokrętło zaworu Nic są to tanie urządzenia (221,43 euro za napęd zaworu grzejnikowego 2.0 firmy GIRA, nr kat. 1097 00), ale to jedyny sposób. Nawet jeżeli teraz nie zdecydujemy się na montaż takich zaworów, to warto przewidzieć możliwość podłączenia tych siłowników w przyszłości.

Ingerencja w automatykę kotła odpada, chyba żc posiada ona interfejs do zewnętrznej sieci sterującej (np. sterownik Logamatic 4111 firmy Buderus do kotłów' wiszących ma możliwość podłączenia modułu FM446-łącza EIB). Wtedy można spróbować podłączyć automatykę kotła do SAD, o ile zna się komendy sterujące.

Ponieważ ceny gazu systematycznie rosną, w ostatnich latach popularne stały się systemy DGP Dystrybucji Gorącego Powietrza Źródłem ciepła jest tu wkład komnkowy z zamkniętym paleniskiem. Wkład jest obudowany płaszczem z blachy ocynkowanej. Między płaszczem a ścianką wkładu przepływa powietrze, nagrzewa się i jest rozprowadzane systemem izolowanych rur do pomieszczeń.

Tutaj mała dygresja. W moim domu, gdzie część ogrzewana ma ok. 60m , zainstalowane jest właśnie takie ogrzewanie. Z doświadczenia (3 sezony) wynika, że nawet przy małej instalacji niezbędny jest dystrybutor (wentylator). Firma, która instalowała to ogrzewanie w moim mieszkaniu, stw ierdziła, że ponieważ pomieszczenia są rozmieszczone na jednym poziomie i niedaleko od kominka, nic trzeba instalować dystryhulora. Wentylator wyciągowy jest jednak konieczny, ponieważ czasem wkłada się za dużo polan, kominek mocno się nagrzewa i powietrze wywiewane / kratek ma temperaturę rzędu 106°C. To zdecydowanie za dużo. Niektórzy twierdzą, że systemem DGP można ogrzać całe mieszkanie. Zapewne tak jest, ale ogrzewany budynek musi być dobrze izolowany termicznie, a cały system musi być porządnie zaprojektowaay (nie tylko DGP, ale i wentylacja). Nie jest to też rozwiązanie dla osób, które cenią sobie komfort, ponieważ rano jest zazwyczaj zimno, nawet jeżeli wieczorem podłoży się więcej polan. Również koszty ogrzewania nie są aż tak niskie; cena opału (brzoza) to 100-110 zł/m objętościowy W sezonie /używamy nk 18 m objętościowych, co daje prawic 2000 zł za sezon.

Regulacja mocy kominka może być przeprowadzona w zasadzie tylko przez zmniejszanie

Elektronika dla Wszystkich Styczeń2006 21