Image81 (2)

■ Komputery

Wykorzystując informacje zawarte w tym artykule, należy uważać, aby nie podłączyć do wejścia karty dźwiękowej sygnału większego niż 3V. Aa wszelkie uszkodzenia autor artykułu ani Redakcja nie ponoszą odpowiedzialności.

Rys. 25

W kolejnym artykule chciałbym przedstawić program SpectraRTA132. Jest on najprostszym programem firmy Sound Technology. Oprócz niego firma ta sprzedaje programy SpectraPlus, SpectraPro oraz SpectraLab.

Program ten w 10-dniowej wersji testowej znajduje się na stronic producenta pod adresem: h ttp://www. soundtechnology. comJR TA 13 2v 15 .EXE. Mimo iż nie ma on tylu funkcji, co pozostałe programy serii Spectra Jego możliwości są ogromne. Pozwala w czasie rzeczywistym mierzyć charakterystykę amplitudo-wo-fazową układu, co jest pomocne przy strojeniu filtrów w paśmie audio. Program ten ma także rozbudowaną analizą energii sygnału w czasie i częstotliwości. Pozwala narysować tzw. charakterystykę wodospadową. Analizuje dźwięk odbity od ścian badanego pomieszczenia oraz jego tłumienie. Analizy można dokonywać uśredniając części pasma oktawowego. Taka analiza może być pomocna przy pomiarach głośników. Program może pracować z częstotliwością próbkowania do 96kHz i rozdzielczością do 24 bitów. Maksymalna rozdzielczość analizy TFT (szybka transformata Fouriera służąca do zmiany sygnałów z postaci czasowej na częstotliwościową) wynosi 32 tysiące punktów. Zawiera mierniki VU. zniekształceń harmonicznych i intermodulacyjnych podaje szczytową częstotliwość i amplitudę, oraz moc sygnału. Jedną z funkcji programu jest generator sygnału - pozwala generować sygnał 1 ki lz, różne rodzaje szumów i inne sygnały.

Ćwiczenie 7 - Pomiar zniekształceń „własnych” karty dźwiękowej

Za pomocą programu SpcctraRTA zmierzymy zniekształcenia karty dźwiękowej (i zniekształcenia generatora) podobnie jak w ćwiczeniu nr 1 za pomocą programu RightMark. Łączymy wejście liniowe karty dźwiękowej z jej wyjściem. Uruchamiamy program Spec-traRTA. Naciskamy przycisk „Generator”. Dla obu kanałów wybieramy sygnał 1kHz. Następnie naciskamy przycisk „Run” znajdujący się w lewym górnym rogu okna głównego programu. Skorzystamy teraz z mierników wbudowanych w program. Z menu „Utilites” wybieramy kolejno: „Total Harmonie Distor-tion In Percent”, „Total Harmonie Distortion In Decibcłs”, „Signal Noisc Ratio”, „Signal Noise And Distortion”, „Peak Freąucncy” oraz „Pcak Amplitudę”. Przedstawiają one odpowiednio: zniekształcenia harmoniczne wyrażone w procentach, zniekształcenia harmoniczne wyrażone w decybelach, stosunek sygnał szum, stosunek sygnału do szumu i zniekształceń oraz częstotliwość i amplitudę sygnału o najwyższym poziomie. Wyniki pomiaru pokazuje rysunek 25.

Przy takiej prezentacji wyników szerokość prostokątów określających poziom sygnału (prążków) jest dość duża, wynika to z uśredniania sygnału dla 1/3 oktawy. Możemy to zmienić. Należy wejść do okna „Options”, a następnie „Settings”. Zmieniamy opcję „Octavc scalling” na 1/24. Aby mieć wyniki obu kanałów w opcji „Processing modc”, wybieramy „RTA Modę: Both Left And Right”. W opcjach tych możemy też wybrać filtr, według którego dokonywane są pomiary. Filtr „A” zbudowany został na podstawie charakterystyki ludzkiego słuchu, dlatego często jest on używany przy pomiarach audio. Możemy tutaj także wybrać plik kalibracji mikrofonu pomiarowego umożliwiający kompensację jego charakterystyki. W pliku takim znajduje się charakterystyka amplitudowa mikrofonu. Ostatnią opcją jest możliwość nadania nazw dla sygnałów kanału lewego i prawego. Na rysunku 26 zostało przedstawione okno programu po zastosowanych zmianach. Aby mierniki były czytelne, należy ustawić kursor w prawym dolnym rogu miernika, a następnie trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy, rozciągnąć okno miernika do pożądanej wielkości.

Oba sposoby odwzorowania widma są nietypowe - aby narysować „prawdziwą” charakterystykę spektralną sygnału, podobnie jak w programie RightMark należy w menu „Tools” zaznaczyć opcję „Narrowband spectrum” lub nacisnąć przycisk „Narrowband” znajdujący się w górnej części okna głównego. Także w oknie głównym możemy ustawić taki sposób rysowania charakterystyki. Należy nacisnąć przycisk „Display spectrum as linc graph” - znajduje się on poniżej przycisku „Run”, którym uruchamialiśmy pomiary.

Na marginesie: interesującą opcją są także mierniki przedstawione na rysunku 27. Aby je uruchomić należy w menu „Tools” zaznaczyć opcję „Lcvei me-ters” lub nacisnąć przycisk „Mctcrs” znajdujący się na pasku w górnej części okna głównego.

Rys. 26 Rys. 27

28 Sierpień2005 Elektronika dla Wszystkich