Img00063

67

-    austenit — międzywęzłowy roztwór stały węgla w żelazie y, krystalizujący w układzie regularnym płasko centrowanym. Maksymalna rozpuszczalność węgla wynosi w nim 2,11% (w temperaturze 1148°C),

-    cementyt — rozróżnia się cementyt pierwotny, krystalizujący z roztworu ciekłego węgla w żelazie oraz wtórny, wydzielający się w stanie stałym z austenitu wskutek malejącej rozpuszczalności węgla w żelazie y,

-    perlit — eutektoidalna mieszanina ferrytu i cementytu zawierająca około 0,8% węgla. Powstaje z rozkładu austenitu w temperaturze 727 °C,

-    ledeburyt — eutektyczna mieszanina austenitu i cementytu, tworząca się przy krzepnięciu cieczy o zawartości 4,3% węgla w temperaturze 1148°C.

Rys. 1.85—1. Układ równowagi żclazo-węgiel

1.86. Stale węglowe dzielą się według ich zastosowań na:

-    konstrukcyjne (zawartość węgla niższa od 0,7%),

-    narzędziowe (0,65...1,4% C).

Stale konstrukcyjne mogą być wytwarzane jako stale ogólnego przeznaczenia (w wielu odmianach różniących się zawartością domieszek, technologią obróbki cieplnej, a więc i własnościami) oraz jako stale wyższej jakości (o ograniczonej zawartości domieszek, głównie P i S, przeznaczone w zasadzie do obróbki cieplnej).

Stale narzędziowe charakteryzują się wysoką twardością, małą ciągliwością, dużą odpornością na ścieranie.