img021 (79)

²⁶    tamże, s. 8.

²⁷    cytuję za' Opowieści domowe, zebrała J. Papuzińska, Warszawa 1979, s. 49.

²⁸    tamże, s. 28.

²⁹    tamże, s. 63.

³⁰    tamże, s. 63.

³¹    zob. J. Ługowska, Od wiersza dla dzieci do liryki dziecięcej, „Poezja” 1979, nr 6.

³²    J. Papuzińska, Agnieszka opowiada bajkę, Warszawa 1'978.

³³    Cz. Janczarski, Najpiękniejsze bajki, Warszawa 1980, s. 3 nlb.

³⁴    tamże, s. 4 nlb.

³⁵    tamże, s. 11 nlb.

Baśń opowiedziana wierszem

Szczególne miejsce wśród utworów adresowanych do najmłodszych odbiorców zajmuje baśń wierszowana. Obecność tekstów tego gatunku w literaturze dziecięcej nie dziwi, skoro, jak twierdził J. Cieślikowski „Teksty rymowane, do wiersza, były najbardziej naturalne dziecku, a i mówić do dziecka — aby je pouczyć, zabawić i wzruszyć — wierszem wydawało się najbardziej właściwe” b

Baśń przekazana za pomocą mowy wiązanej byłaby zatem swego rodzaju kontynuacją bajeczki — najbardziej uniwersalnego gatunku w literaturze dla najmłodszych. Związki te wydają się szczególnie oczywiste w przypadku przeznaczonych dla dzieci przedszkolnych wierszowanych opracowań tradycyjnych wątków baśniowych, charakteryzujących się znaczną zwartością kompozycyjną, a także uproszczeniem fabuły i języka. Odnajdziemy je min. w interesującym tomie baśni Cz. Janczarskiego O czym szumiały czereśnie 2. Autor zawarł w nim pięć bardzo popularnych w folklorze i w literaturze dziecięcej wątków, którym nadał formę stroficzną i regularne metrum sześcio- lub ośmiozgłoskowe. Są to: Kopciuszek, O królewnie Śnieżce i siedmiu krasnoludkach, O czym szumiały czereśnie (utwór wzorowany na schemacie konstrukcyjnym baśni o żywej wodzie), Srebrnogrzywek (wątek „szklanej góry”), wreszcie — Wędrowały dwa Michały (kontaminacja znanych i popularnych motywów bajkowych, m.in. Jaś i Małgosia, królewna pilnowana w wieży przez smoka, trudne zadania). Opraco-

41