img050 (32)

50

rtla obu końców drutu. Nu podstawie różnioy odczytów otrzymujemy odległość Indeksów dwóch statywów bazowych, a z 3iuay odległości na uleczonym odcinku - długość śB. Obliczenie wyniku wymaga wprowadzenia poprawek i redukcji w większej ilości i w sposób dokładniejszy niż przy pomiarach taśrą£ lub latami z uwagi na wysoką precyzję pomiarów i znaczne długości mierzonych baz, sięgające do kilkunastu km.

Etrut Jaederina jest bardzo odporny nu działanie zmian temperatury dzięki własnościom inwaru (stop stali &i% i niklu 3645), którego współczynnik rozszerzalności wynosi około 1 » 1 000 000, Natomiast wadą drutu inwarowego jest nadmierna wrażliwość na wstrząsy.

W pewnyoh przypadkach w v/arunka oh trudnyoh do pomiaru, np. w kopalniach, mogą tyć zastosowano przy precyzyjnych pomiarach druty stalowe za;:iiust inwsrowych, Kają one wprawdzie większy współczynnik rozszerzalności, ale za to są mniej wrażliwe ńa wstrząsy w porównaniu z drutami inr/arowyml. MotDdu ta, zwana również z uwieszeni ową, może być stosowana do pomiaru odcinków 24- m, gdzie statywy do odczytywania są centrowane względem punktów geodezyjnych.

2 ♦2,2. Opracowanie wyników pomiarów długf,cl

Otrwymans w drodze bezpośredniego pomiaru wyniki pomiaru długości, mimo swej wewnętrznej zgodności, nie są ostateozna. Wpływa na to szereg czynników zewnętrznych, których u?/zglę dnie nie zbliża wynik do najbardziej rzeczywistego. Osiąga się go na drodze odpowiednich obliczeń, wymagających określenia wielkości poprawek, redukcji, uśrednienia. Czynności tc, leżące poza pracą w terenie, zaliczamy metodologicznie do opracowania v,y u i ków e kspe rync nt u.

Poprawka ze względu na komparację ta sny. Przód rozpoczęciem i po ukończeniu pomiarów taśma powinna być skojiparowana, to jest porównana z taką samą długością, ?/yznaczocą dokładnie na urządzeniu zwanym komparatorem. Precyzyjną urzędową kompara-cję wykonuje laboratorium pomiarów długości Centralnego Urzędu Jakości i Wiar (CUJjil) ;v Warszawie, ustalająo poprawkę w określoctfch warunkach (równania przymiaru). 7/ warunkach polowych możemy sprawdzać (fcomparować) używane przymiary z innym wzorcowym przymiarem skodparowanym przez CUJiii, starannie przechowywanym i przewożonym oraz ale używanym do pomiarów.

Kooperacja przymiarów długości na komparatorze obejmuje dwie zasadni-" cze czynności! 1) wzorcowanie komparatora, tzn. ustalenie odległości po-i.iędzy jogo końcowymi indeksami za pomocą miary wzorcowej, oraz 2) pomiar długości badanego przymiaru na wywzercowanym komparatorze i ustaLenie jego nominalnej długości w określonej temperaturze.

U wyniku komparacji taśma otrzymuje swoje równanie, tzw. metrykę, na przykładł