img051 (14)

Konkurencja monopolistyczna - forma rynku charakteryzująca się występowaniem wielu producentów, z których każdy posiada stosunkowo niewielki udział w rynku. Model konkurencji monopolistycznej cechuje: zróżnicowanie produktu względem marki, jakości i opakowania, występowanie konkurencji pozacenowej, dążenie do maksymalizacji zysku, swobodą wejścia i wyjścia z rynku oraz występowaniem doskonałej informacji o rynku.

Krzywa podaży przedsiębiorstwa - w krótkim okresie krzywa podaży przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjnego pokrywa się z rosnącym odcinkiem krzywej koszt marginalnego, znajdującym się powyżej minimum krzywej kosztów zmiennych przeciętnych.

Maksymalizacja zysku - przedsiębiorstwo maksymalizuje zysk w funkcji zrównania utargu marginalnego (MR) i kosztu marginalnego (MC) w jego rosnącym odcinku.

Monopol - forma rynku charakteryzująca się występowaniem tylko jednego podmiotu po stronie podaży. Model monopolu zakłada ponadto: sprzedaż jednorodnego produktu nieposiadającego bliskich substytutów, brak wpływu nabywców na cenę, występowanie wysokich barier wejścia i wyjścia z rynku, dążenie do maksymalizacji zysku oraz występowanie doskonałej informacji o rynku.

Oligopoi - forma rynku charakteryzująca się występowaniem niewielkiej liczby przedsiębiorstw po stronie podaży. Skrajnie, gdy występują tylko dwa podmioty, mamy do czynienia z duopolem. Dodatkowo model oligopolu cechują: występowanie produktów jednorodnych lub zróżnicowanych, będących bliskimi substytutami, występowanie stosunkowo wysokich barier wejścia i wyjścia z rynku, dążenie do maksymalizacji zysku, możliwość kształtowania cen przez producenta.

W oligopolu występują wyraźne współzależności między producentami, polegające na konieczności brania w działalności pod uwagę decyzji innych producentów.

Optimum ekonomiczne - wielkość produkcji zapewniająca przedsiębiorstwu maksymalizację zysku.

Optimum techniczne - wielkość produkcji zapewniająca minimalizację przeciętnego kosztu całkowitego. Optimum techniczne nie musi pokrywać się z optimum ekonomicznym.

Popyt na produkty pojedynczego przedsiębiorstwa - w warunkach konkurencji doskonalej przedsiębiorstwo jest w stanie sprzedać dowolną ilość produktów po cenie rynkowej, czyli popyt na produkty przy tej cenie jest doskonale elastyczny. Podwyższenie ceny powoduje natychmiastowy odpływ nabywców i spadek sprzedaży do 0.

Przychód całkowity (TR) - wartość sprzedaży produktów przedsiębiorstwa liczona jako iloczyn wielkości sprzedaży (Q) i ceny jednostkowej (P) produktu

TR = PQ    (8.2)

Przychód przeciętny (AR) - przychód całkowity (TR) podzielony przez wielkość sprzedaży (Q)

AR- TRI Q    (8.3)

Przychód marginalny (MR) - przyrost przychodu całkowitego (ATR) w wyniku wzrostu sprzedaży o jednostkę (AQ).

MR = AMR / AQ    (8.4)

Punkt Cournota - w modelu monopolu punkt na linii popytu wyznaczony przez warunek MR = MC, którego współrzędne wyznaczają ilość i cenę monopolową.

Punkt niwelacji - punkt graniczny opłacalności produkcji. W punkcie niwelacji koszty przeciętne (ATC) osiągają minimum i zrównują się z kosztami marginalnymi (MC) oraz ceną (P). Przedsiębiorstwo osiąga zatem jedynie zerowy zysk ekonomiczny, czyli tzw. zysk normalny.

Punkt zaniechania produkcji - punkt, w którym koszty zmienne przeciętne (AVC) osiągają minimum i zrównują się z ceną rynkową. Spadek ceny poniżej punktu zaniechania produkcji skłania przedsiębiorstwo do zaprzestania działalności w krótkim okresie czasu oraz likwidacji w długim okresie czasu.

Strata uzasadniona - w krótkim okresie czasu przedsiębiorstwo może działać ze stratą ekonomiczną pod warunkiem, że nie przekracza ona kosztu stałego lub inaczej, że utarg całkowity jest przynajmniej równy kosztom zmiennym.

ZADANIA

Zadanie 1

Przedsiębiorstwo wolnokonkurencyjne sprzedaje swoje wyroby po cenie rynkowej P = 60. Koszty krótkookresowe przedsiębiorstwa prezentuje poniższa tabela. Przedstaw graficznie sytuację przedsiębiorstwa. Określ, przy jakiej wielkości produkcji przedsiębiorstwo będzie maksymalizowało zysk.

Q	FC	VC	TC	MC
0	20	0	**
1		80
2		140
3		220
4		320

Zadanie 2

Tabela przedstawia wybrane wielkości krótkookresowych kosztów przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjnego. Uzupełnij tabelę, a następnie przedstaw graficznie krzywe kosztów: zmiennych przeciętnych (AVC), całkowitych przeciętnych (ATC) i krańcowych (MC).

49