img083

stosowanych dodatków mineralnych Dużo fosforu zawierają takie pasze roślinne jak: otręby zbóż, makuchy - wyraźnie mniej cale ziarna zbóż, siano i słoma Stosu nek Ca P w dawce pokarmowej dla krów dojnych powinien wynosić 2:1, nato miast w okresie zasuszenia nie powinien przekraczać 1,2:1. W celu ograniczem.i prawdopodobieństwa wystąpienia zalegania okołoporodowego należy krowom zasuszonym zmniejszyć podaż Ca poprzez eliminowanie pasz objętościowych o dużej zawartości Ca oraz racjonalny wybór dodatku mineralnego. Mieszankę mineralna powinna być z przewagą fosforu {0,8:1,0) i skarmiana w ilości ok 100 g/dzień/szt. Podczas pastwiskowania krowy powinny otrzymywać dodatek mineralny z przewagą Ca (1,5:1) w ilości 100-200 g/dzień/szt. Krowy wysokowy dajne muszą oprócz tego dostać dodatek premiksu lub mieszanki mineralnej do paszy treściwej. Przy skarmianiu zielonek krowy powinny otrzymywać lizawkę solną, np. Multi-Lisal (Kłodawa). Na wiosenny okres wypasu, w celu zapobieżeniu wystąpienia tężyczki pastwiskowej, zalecane jest podawanie premiksu z większy zawartością magnezu, np. DOLPAMIX P (Dolpasz).

Błędy żywieniowe mogą wywołać u bydła różne zaburzenia m in. w gospodar ce mineralnej (zalegania) i w motoryce zwacza (wzdęcia). Pierwsze schorzenia krów leczy się stosując leki infuzyjne. np Antiparen, Calcivet lub Glucalvet, drugie natomiast - podając np. Rumetol, Silitympakon (wzdęcia pieniste) lub Tympachol (Biovet Gorzów).

Na przeszkodzie maksymalnego wykorzystania pasz gospodarskich stoi apetyt (żerność) krów. które zdolne są pobrać tylko ograniczoną ilość suchej masy (2,5-3,5 kg s m /dzień/100 kg masy ciała) Dlatego krowy o wyższej produkcji mleka oraz przed i po wycieleniu powinny otrzymywać zielonki lub produkty ich konserwacji (siana, kiszonki) najwyższej jakości, zebrane w optymalnych fazach wegetacji Im większa rozpiętość między zapotrzebowaniem krowy, a tym co otrzymuje ona w dawce podstawowej, tym większa efektywność skarmianych pasz treściwych. W praktyce każdy kilogram skarmianej paszy treściwej (ponad to co gwarantuje dawka podstawowa) daje zwyżkę produkcji mleka o 2-3 kg, przy czym im większa produkcja, tym efektywność każdego kilograma skarmionej mieszanki treściwej jest mniejsza (prawo malejącej efektywności)

Organizacja żywienia krów w okresie zimowym

Zimowa dawka pokarmowa dla krów powinna być urozmaicona i składać się z różnych pasz Normując pasze dla stada krów przyjmuje się założenie, iż układa się dawkę dla "jednej przeciętnej krowy’. W tym celu należy określić "przeciętną' wielkość zapotrzebowania bytowego i produkcyjnego. W celu ujednolicenia należy więc najpierw ustalić 'przeciętną masę ciała krów (zapotrzebowanie bytowe) w stadzie, a ich mleko o różnej zawartości tłuszczu (zapotrzebowanie produkcyjne) przeliczyć na mleko o zawartości 4% tłuszczu FCM (fat cor-rected milk). Ilość mleka FCM oblicza się wg wzoru:

FCM = (kg mleka x 0,4) + (kg tłuszczu x 15)

i

100

Przybliżoną ilość pobieranej paszy (kg s m /dzień), którą mogą spożyć krowy w 3-8 miesiącu laktacji, można oszacować wg wzoru:

s.m. (kg) = 0.025 M x 0,1 m

gdzie:

M - masa ciała zwierzęcia (kg), m - dzienna wydajność mleczna (kg).

Oprócz zapotrzebowania bytowego i produkcyjnego należy uwzględnić odpowiednie dodatki dla wszystkich krów, stosownie do ich wieku, kondycji i okresu laktacji Średnio każdy dodatek pasz do diety odpowiada przeciętnie produkcji

i    kg mleka.

W celu ułatwienia zadawania pasz układamy dla wszystkich krów jednakową 'dawkę podstawowąWyliczona dawka podstawowa zapewnia pokrycie zapotrzebowania bytowego oraz pewnego poziomu produkcji mleka (z reguły niższego w okresie zimowym i wyższego w okresie letnim). Dawkę podstawową otrzymują wszystkie krowy w oborze, niezależnie od wielkości produkcji mleka, w tym również krowy zasuszone.

Dawka podstawowa oparta jest głównie o pasze objętościowe Maksymalne dobowe pobieranie pasz objętościowych suchych szacowane jest na ok. 1,5-2,0%,

ii    objętościowych soczystych - od 10 do 12% masy ciała zwierzęcia. Kiszonek me jiodaje się więcej jak 40 kg dziennie Dobrą paszą dla krów jest kiszonka z kukurydzy, z przewiędmętych traw lub z koniczyny i lucerny Substytutem kiszonki : kukurydzy jest kiszonka z całych roślin zbożowych, a więc pszenicy, owsa lub lęczmiema, czyli tzw. GPS (z niem. Ganzepfłanzensilage) Rośliny te powinny być zbierane w fazie dojrzałości mleczno-woskowej W razie wystarczającej ilości dobrej jakości kiszonek, do dawki podstawowej nie powinno się podawać okopowych Buraki pastewne są doskonałą “paszą wyrównującą" (wyrównanie stosunku energetyczno-białkowego), które otrzymują krowy o wyższej produkcji mleka, niż wystarcza dawka podstawowa

Po ułożeniu podstawowej dawki pokarmowej (kilogramy pasz) obliczamy jej wartość pokarmową. Od zawartości składników dawki podstawowej odejmujemy zapotrzebowanie bytowe krowy (odczyt z tabel norm żywieniowych). Następnie pozostałą ilość składników pokarmowych dzielimy przez przewidziane w normach zapotrzebowanie na produkcję 1 kg mleka W ten sposób obliczamy tzw wystarczalność ułożonej dawki. Ustalenie wystarczalności' odpowiada nam na pytanie - na ile kilogramów produkcji mleka wystarczą składniki pokarmowe w dawce podstawowej? Tak więc zależnie od ilości, rodzaju i jakości pasz pobranych przez krowę może ona wyprodukować różną ilość mleka

Najczęściej okazuje się, że dawka nie jest zbilansowana pod względem zawartości białka i energii netto. Dlatego w normowaniu pasz należy uwzględnić pasze vsyrównująceⁿ. Jeśli w paszy podstawowej występuje nadmiar energii, to skarmiamy pasze bogate w białko, np. śruty poekstracyjne lub wysokobiałkową mieszankę treściwą wyrównującą", np. B-W, KZ/Multi, B-Z Komplet. Natomiast

mi