img180 (11)

174 Sieci neuronowe samouczące się

9.2. Jak przebiega dłuższe samouczenie sieci?

Omówiony wyżej program 10A.BAS pozwala! bardzo dokładnie zobaczyć przebieg procesu samouczenia sieci neuronowej, byl jednak niewygodny wtedy, gdy chciałeś zobaczyć “czym się to wszystko skończy”, bo trzeba wtedy było naciskać bardzo wiele klawiszy - co było męczące. Dlatego opracowałem wersję tego programu (10B.BAS) która nie wymaga takiego wysiłku, ponieważ podstawowy proces samouczenia przebiega w niej całkowicie automatycznie. Natychmiast po uruchomieniu programu widzisz na ekranie kolejne kroki procesu samouczenia, zrazu powolne (żebyś się mógł przyjrzeć, co się dzieje) - a potem coraz szybsze. W ten sposób, nie wkładając żadnego wysiłku, możesz obserwować przebieg procesu samouczenia aż do samego końca, dostrzegając szereg ciekawych zjawisk, o których za chwilę porozmawiamy.

Pierwsze (i jedyne) pytanie, na jakie musisz odpowiedzieć uruchamiając program dotyczy właśnie rozmiaru sieci, jaką badasz. Program pozwala symulować sieć o swobodnie wybieranej liczbie neuronów. Na początku zacznij od obserwacji sieci złożonej z kilku neuronów (rys. 9.11, 9.12). Biorąc pod uwagę fakt, że sieć dążyć będzie do zbudowania czterech skupisk odpowiednio w czterech ćwiartkach - nie bardzo jest sens badania sieci zwierającej mniej niż cztery neurony, jednak jeśli chcesz - możesz obejrzeć nawet zachowanie pojedynczego neuronu. Całość symulacji program bierze na siebie, do Ciebie natomiast należy śledzenie przebiegu procesu samouczenia i wyciąganie wniosków. Dla ułatwienia obserwacji zachodzących w sieci procesów dodałem dwie linijki tekstu poniżej rysunku obrazującego ruch punktów symbolizujących neurony.

Rys. 9.11. Początek samouczenia sieci złożonej z 10 neuronów