Untitled Scanned 31 (5)

„Jeśli idzie o dzieci, to związek poprzez małżeństw* grupowe uważa się za równoważny związkowi krwi. Dzioc urodzone w rodzinach powiązanych związkiem grupowym są uważane za kuzynów lub nawet braci i siostry. Nie mogą zawierać ze sobą małżeństwa, co wydaje się naturalne, po« nieważ mogłoby się zdarzyć, że ich biologicznym ojcem jest ten sam mężczyzna”⁴⁸.

Autorzy monografii o zwyczaju oficjalnych kochanków, S. Hoft i M. Goldberger piszą objaśniająco: „Rosyjski antropolog Władimir Bogoras posługuje się w odniesieniu do Czukczów kategorią «małżeństwo grupowe», co jest charakterystyczne dla antropologów z przełomu XIX i XX stulecia. Jego prace o Czukczach pochodzą z okresu, kiedy definicja małżeństwa nie była jeszcze poddana krytycznej weryfikacji. Większość przypadków, w których mąż i żona mieli prawo kontaktu seksualnego z innym małżeństwem, gdy kontakty takie sobie ceniono i otwarcie o nich mówiono, badacze podciągali pod kategorię jednego dużego małżeństwa, małżeństwa grupowego. Jednak zwrócenie uwagi na inne aspekty życia, takie jak prawa do dzieci, dziedziczenie, rozumienie pokrewieństwa, zmusza do rezygnacji z kategorii «małżeństwo» i włączanie tych relacji do kategorii «oficjalni kochankowie». Chociaż nie jest wykluczone, że kolejne badania i nowe teorie pozwolą w niektórych przypadkach nazwanych wcześniej ((małżeństwami grupo-wymi» wrócić do tej właśnie kategorii. Jest to jednak kwestia badawczo niełatwa”⁴⁹.

Podajmy jeszcze przykład przywołanego już wyżej ludu Tongów z Afryki, m.in. dlatego, że brzmi on dla ucha kogoś wychowanego w naszej kulturze dość zabawnie. Zarezerwowali oni miejsce dla oficjalnego kochanka głównie w przypadku, gdy kobieta nie może zajść w ciążę z mężem. Tongo-wie mają ciekawą koncepcję zagrożeń dla płodu i dziecka, która rzutuje na relacje z kochankami. Przyjmują, że kobieta

■nilc/W-s ciąży nie powinna zmieniać mężczyzny, z którym |y |nn, gdyż urodzone dziecko będzie cierpieć na różne cho-h)hy ((Ogólnie nazywane: masotó). Dlatego, „gdy kochanek ROiiy byył z nią w relacji zanim nastąpiło poczęcie dziecka, Mogła ona kontynuować stosunki z nim. Uważano, że za-Hlo/cti ie dla jej dziecka było wtedy mniejsze, niżgdyby zna' liizlu sobie nowego kochanka. Podobnie niezamężna dziewczyna, która miała dwóch kochanków, po zajściu w ciążę mogła kontynuować stosunki z oboma - wtedy dziecko nie było dotknięte masoto. Jeśli dziecko było poczęte podczas > udzoł'ożenią i mąż o tym wiedział, to był skory zastosować Wobec żony środki ziołowo-magiczne zanim znów zaczął / nią spać. Robił to tylko wtedy, gdy wracał do domu po dłu-nq nieobecności i zastawał żonę w ciąży. Są jednak przy-padki, gdy mężowie po długim czasie nieobecności wracali, zastawiali swoje żony w ciąży i odmawiali spania z niiiii. Z»' miast tego posyłali żony do ich kochanków z instrukcją, aby kochankowie spali z nimi do czasu porodu, potem relacj^e z kochankami powinny ustać”⁵⁰.

kochanek musi jednak przekazać mężowi przewidziane za cudzołóstwo dobra; zwykle „jedną krowę i jednego wohJ lub ekwiwalent pieniężny⁵¹. Mąż kobiety, która ma kochali" ka, ma także jakąś kochankę bądź drugą żonę (gdyż u Tot'~ gów, jak to zwykle w Afryce, obok monogamii występuje poliginia).

Tongowie bardzo ceniąposiadanie dzieci. Jeśli dany mężczyzna, w pierwszym rzędzie oczywiście mąż, nie troszczy się o pojawienie się dzieci, kobiety konsekwentnie starają się o kochanka; nie tylko jest w nich mocny instynkt macierzyński, mocny jest też nacisk społeczny na posiadanie p°" tomstwi. Opowiada jeden z mężczyzn Tongów: „Gdy byłe⁰¹ młody, podobała mi się pewna dziewczyna, ale nie miałem z nią stosunku seksualnego. Wyszła za mąż za innego, ^co mnie rozzłościło. Nieco później jej mąż udał się do pracy d'^a

67