IMG
44 (5)

149

Rozdział XIII. Technika pracy materiałami protetycznymi

Ustalanie centralnego zwarcia

Należy zawsze zakładać, że pacjenci z wieloletnim bezzębiem całkowitym lub bardzo dużymi brakami zębowymi, nawet używający uzupełnienia protetyczne wcześniej wykonane, posiadają w większym lub mniejszym stopniu zaburzenia stosunków przestrzennych w stawach skroniowo-żuchwowych. Dotyczy to nieprawidłowego położenia głów żuchwy* względem szczęki, co jest zwykle przyczyną czasami nawet poważnych trudności w prawidłowym ustaleniu centralnej okluzji.

Zakładając zatem tzw. złe nawyki i zmiany w napięciu mięśni, wynikłe z powyższych nieprawidłowości, centralne zwarcie powinno się ustalać w pozycji siedzącej pacjenta, jak najbardziej wyprostowanej, ponieważ w takiej pozycji położenie fizjologiczne i okludalne żuchwy, a także szpara spoczynkowa, czyli inaczej mówiąc położenie żuchwy względem szczęki, jest najbardziej prawidłowe dla człowieka.

-    W technice pracy na cztery ręce, bez względu na metodę ustalenia centralnej okluzji, cały zestaw przyrządów powinien znajdować się w strefie statycznej, w zasięgu rąk asysty.

-    Wzorniki zwarciowe i przyrządy (palnik, nożyk protetyczny, pisak dermograficzny, płytka Foxa. rutynowy zestaw diagnostyczny itd.j powinny być ułożone przez asystę w porządku ich kolejnego stosowania. Zatem wymagana jest od asysty wiedza dotycząca procedury klinicznej ustalania centralnego zwarcia.

-    Pacjent siedzi w fotelu w pozycji pionowej, zrelaksowany, z głową lekko odchyloną ku tyłowi. Przygotowanie pacjenta do ustalania centralnego zwarcia należy do asysty.

-    Lekarz siedzi zwrócony twarzą do pacjenta w pozycji godz. 8.00 *830. Asysta znajduje się w pozycji godz. 3.00 i dopasowuje tak wysokość fotela, aby twarz pacjenta znajdowała się na wysokości rąk lekarza, w pozycji kontrolującej palce.

-    Przekazywanie modeli z wzornikami oraz przyrządów i instrumentów powinno odbywać się w strefie transferowej z zaleceniami techniki oburęcznej. Podawanie odbywa się z lewej ręki asysty do prawej ręki lekarza, a przejmowanie z prawej lub lewej ręki lekarza do prawej ręki asysty.

-    Lekarz nanosząc na powłokach twarzy linie i punkty orientacyjne, czy też oceniając właściwe położenie warg i policzków po ukształtowaniu powierzchni bocznych walów zwarciowych, może przesuwać się na mobilnym krzesełku po okręgu między godz. 8.00 i 11.00, a także oddalać się lub przybliżać do pacjenta.

-    Wstępnej oceny wzorników zwarciowych, tzn. ich powierzchni i konturów, stabilności i przylegania do modeli oraz ukształtowania dokonuje lekarz. W tym przypadku obydwa modele z wzornikami mogą być przekazane lekarzowi na oddzielnej tacy trzymanej przez asystę obydwiema rękami w strefie transferowej. Jeżeli ocena jest pozytywna, lekarz przystępuje do wprowadzenia górnego wzornika do jamy ustnej, natomiast taca z górnym modelem oraz dolnym wzornikiem i modelem zostaje odłożona do strefy statycznej.

-    Wymaganą korektę powierzchni walów zwarciowych dokonuje lekarz. Do obowiązków asysty należy uplastycznianie palnikiem wosku oraz ogrzewanie nożyka protetycznego.

-    Wykonanie wszystkich koniecznych pomiarów na etapie ustalania wysokości zwarcia należy do lekarza. Asysta dokonuje w karcie lub w komputerze odpowiednich zapisów.

-    Aspekty kosmetyczne powinny być oceniane przez lekarza, pacjenta i asystę. Należy pamiętać, że nawet najlepiej wykonane protezy, jeśli nie zapewniają oczekiwanego przez pacjenta efektu wizualnego, będą niechętnie noszone. Natomiast odczucia estetyczne lekarza i pacjenta mogą się rozmijać. Dlatego szczególnie polecana jest konsultacja zespołu stomatologicznego z pacjentem na każdym etapie, począwszy od ukształtowania bocznych powierzchni górnego walu zwarciowego, poprzez zakreślenie linii orientacyjnych, a na doborze wielkości, koloru i kształtu zębów skończywszy. Pomocne zawsze w ocenie aspektów kosmetycznych lustro znajduje się w strefie statycznej i jest przekazywane przez asystę.

Chasteen podaje, że psychologiczny aspekt oceny wizualnej przez pacjenta jest wzmocniony, jeżeli lustro zostanie przekazane przez asystę do rąk pacjenta, a nie jest trzymane przed jego twarzą.

-    Ustalanie centralnego zwarcia może się również odbywać, kiedy lekarz stoi. a asysta siedzi lub kiedy zarówno lekarz jak i asysta stoją. Jest to dopuszczalne, niemniej z punktu widzenia ergonomii pracy mniej korzystne dla zespołu stomatologicznego. W obydwu powyższych przypadkach, aby zachować 7ysaiie równoległości, lekarz zmuszony jest do wykonywania niektórych ruchów w zakresie IV i V klasy. W ustalaniu centralnego zwarcia nie zaleca się wykonywania przez pacjenta ruchów adaptacyjnych

L w zakresie III i IV zmiany.__