IMG71 (7)

Rysunek 3.11

Kryp tyczne ubarwiome t zachowam* postaci dorosłych skoczonosa dębów ca - Rhynchaonua ąuercus L., char*, któryś tyc/no dla osobników opuszcza lących zimowiska w Ściółce przed okr* sem rozwi|anla IIScl przez dęby (wg Kozłowskiego. 1981)

także lipidy, co czyni tę warstwę odporna na wyparowywanie wody. Proces sklcroty/acji jest więc adaptatywni) właściwością skóry wobec niedosytu wilgotności powietrza. Znajomość budowy skory, szczególnie jej podatności na przenikanie insektycydów, pozwala na opracowanie właściwych środków ochrony roślin.

Ważną rolę w życiu owadów spełnia ich ubarwienie, jakkolwiek jego bezpośrednie znaczenie nic jest jeszcze w pełni poznane. Uważa się. że ma ono charakter zabezpieczający przed nadmiernym oświetleniem lub nagrzaniem. Przenikliwość promieni ultrafioletowych przez zcsklerotyzowaną skórę jest odwrotnie proporcjonalna do grubości skóry i intensywności pigmentu. Stąd przypuszczalnie wynika nierzadko obserwowana ujemna folo-taksja form słabo pigmcntowanych lub nicpigmcntowanych.

Pośrednie znaczenie ubarwienia w życiu owadów może być rozpatrywane także pod kątem ich ochrony przed prześladowcami. Wyróżnia się więc ubarwienie kryplycznc. czyli maskujące, którego istota polega na upodobnieniu owada pod względem rysunku i zachowania do przedmiotów nieruchomych (rys. 3.11). oraz ubarwienie lelechromatycznc. czyli ...1 .iras/ające. którego rola polega na nadaniu ciału, dzięki kontrastowym barwom, charakteru ostrzegawczego.

Wygląd kryptyczny mają min. gąsienice wielu miernikowców, które przypominają gałązki, lub motyle, których barwa i rysunek są podobne do podłoża np. kory drzew. Kryp-lyi zio naśladownictwo utuczenia zwane jest mimezją. Ubarwienie motyla nastrosza pólpa-wika Smenmhus ocellata L. jest przykładem ubarwienia telcchromalyczncgo. Jest nim rysunek kolorowych, okrągłych i jaskrawych plam na drugiej parze skrzydeł odsłanianych przez, owady w momencie zagrożenia.

S/i zegolnym przypadkiem ubarwienia telcchromalyczncgo jest mimikra Polega ona na upodabnianiu się owadów nie posiadających „urządzeń" obronnych do tych. które je

Rysunek 3.12    dorosłych prz«'«^{miM 0} '    '

Tolechromatyczno ubarwienie P® ^ przykład mimikry (łoi. B. I Z

kopułuncych r

i potu lopoł* t**¹⁰